Kashyapsamhita Athva Vruddhajivakiya Tantra

SR No.: 032596
Original Sutra Author: N/A
Author: Marich Kashyap Maharshi, Girijashankar Mayashankar Shastri
Publisher: Sasthu Sahitya Vardhak Karyalay
Publication Year: 1970
Total Pages: 1034
Language: Gujarati
Classification: Interfaith
File Size: 36 MB

Page 664

પંચકમીયા સિદ્ધિ-અધ્યાય ૭ માં
૬૨૩
જે રોગો વાતજન્ય હોય, વાતપ્રધાન હોય, ! નામનો રોગ, “નિજાડ્ય” નામને વાતશોષણ કરનાર હાઈને શરીરને સૂકવી નાખતા રોગ, જેમાં નિમાં જડતા થઈ જાય છે, હોય અને જે રોગો શરીરનું સ્તંભન કરતા | યોનિ-ઉપરોધ નામનો નિરોગ, જેમાં હોઈને શરીરને જકડાવી દેતા હોય; વળી | નિનો માગ રુંધાઈ જાય છે; પાર્થરુજાજે રોગો હુંડના હોઈને મસ્તક આદિમાં જેમાં બેય પડખાંમાં પીડા થાય છે, પેસી ગયા હોય અને જે રોગો ભંજન મધુમેહ કે મીઠી પેશાબનો રોગ, કોઢરોગ, હાઈને શરીરને ભાંગી નાખે એવા હોય છે ભગંદર, અપસ્તંભ અને સંસ્કૃષ્ઠ રોગે કે તે રોગોને હિતિષી વૈદ્ય, અનુવાસન યોગ્ય જેમાં બે બે દોષ મિશ્ર થઈ કોપ્યા હોયગણી અનુવાસનથી મટાડવા જોઈએ. ૧૩ તે તે રોગ, આસ્થાપન-નિરૂહને યોગ્ય છે. ૧૫
અનુવાસનને અયોગ્ય રેગીઓ વિવરણ: આ સંબધે પણ ચરકે સિદ્ધિદૃયપાઘડુત્વથઘુપ્રમેહનો નાશ- સ્થાનના ૨ જા અધ્યાયમાં આમ કહ્યું છે કેમારાફ..............#જો જાત- | ‘સર્વાષિરો વાતવર્ગોમૂત્રશુક્રવસ્ત્રાળમાં રેતઃ2 નાનુવાર્ II ૨૪ I
क्षयदोषाध्मानाङ्गसुप्तिकृमिकोष्ठोदावर्तस्तब्धाङ्गातिसारसर्वाહૃદયગ્રહ-હૃદયનું કલાવું, પાંડુપણું કે
नाभितापप्लीहगुल्महृद्रोगभगन्दरोन्मादज्वरबध्नशिरःकर्णપાંડુરોગ, સજાને રેગ, ઉદરરોગ, પ્રમેહ | ગૃદુતાવાર્થggટીગ્રહવેાનાક્ષેપકૌરવાતિરાવવાના રોગ, કઢરોગ, અશંસરોગ, ભગંદર, यानातवविषमाग्निस्फिग्जानुजचोरुगुल्मपाणिप्रपदयोनिबाક્ષયરોગ, વસપરતવા અને કફના રોગથી हङ्गुलिस्तनान्तदन्तनखपर्वास्थिशूलशोथस्तम्भान्त्रकूजनपજેઓ પીડાતા હોય તે ને વધે અનુવાસન- રિર્તિાસ્વરાજદ્રોધોથાનાયો વાતવ્યાધથો વિશેબસ્તિ ન આપવી. ૧૪
षेण महारोगाध्यायोक्ताश्च, एतेष्वास्थापनं प्रधानतम. વિવરણ: આ સંબંધે સુશ્રુતે પણ ચિકિત્સા- | મયુર્જ વનપતિમૂઢ છેવો ” સર્વાગવાતરોગ, એકાંગસ્થાનના ૩૫મા અધ્યાયમાં આમ કહ્યું છે કે- વાતરોગ, કૃમિરોગ, વાતરોધ, વિકારધ, મૂત્રરોધ, “ી પ્રમેહી ૨ કી ધૂશ્વ માનવઃ | અવશ્ય | વીર્યરોધ, બરોધ, વર્ણ થાય, માસક્ષય, વિર્યાય, શાનીવાતે નાનુવાણાઃ વઝન || જેને ઉદરરોગ, કે વીર્યદોષ, આમાન–પેટને આફરો, અંગસૂક્તિ પ્રમેહરોગ, કઢરાગ, શરીરમાં સ્થૂલતારૂપરોગ કે અંગોની જડતા, કૃમિયુક્ત કાઠ, ઉદાવર્તરોગ, થયે હેય, તે માણસને આસ્થાપનબસ્તિ અવશ્ય સ્તબ્ધાંગરોગ, અતિસાર-ઝાડાને રોગ, સર્વાગઆપવી પરંતુ તે તે રોગવાળાને અનુવાસનબસ્તિ | અભિતા૫-શરીરનાં બધાંય અંગોમાં પાસ તાપbઈ પ્રકારે આપવી ન જોઈએ.” ૧૪ તમારો, પ્લીહા–બરોળને રોગ, ગુલ્મ ગોળાને આસ્થાપન-નિરૂહને યોગ્ય રે રોગ, હૃદયરોગ, ભગંદર, ઉન્માદ, જવર, બ્રધ
બદને રોગ, શિરઃશુલ-માથામાં થતી ફૂલ બેંકયા સ્તિમે શુમોનિના ચોઘોઘા- જેવી વેદના, કાનને શૂલરોગ, હૃદયનું ઝલાવું, श्वरुजामधुमेहकुष्ठश्वित्रभगन्दरापस्तम्भसंसृष्ट પાર્શ્વગ્રહ-પડખાંનું ઝલાવું, પૃષ્ઠગ્રહ-પીઠનું ઝલાવું,
કટિગ્રહ–કેડનું ઝલાવું, કંપન-શરીરમાં થતો કંપારીહદયરોગ, ઉદાવતરાગ, ગુલ્મ કે | ને રોગ, આક્ષેપક-આંચકીને રોગ, ગૌરવ-શરીરગોળાનો રોગ, વાતદર વાયુથી થયેલ | ના ભારેપણુ રોગ, અતિ લાવવ–શરીરમાં અત્યંત ઉદરરોગ, વિબંધ-કબજિયાતનો રોગ, મૂત્ર- હલકાપણું થવારૂપ રોગ, રજક્ષય-શ્રીનું આર્તવ ગ્રહ કે મૂત્રના અટકી જવારૂપ રોગ, બસ્તિ- | કે માસિક સ્ત્રાવ ઓછો થાય, અનાર્તવ–સ્ત્રીને કુંડલ-નામને બસ્તિરોગ કે મૂત્રાશયને માસિક ઋતુસ્ત્રાવ બિલકુલ ન થાય, વિષમાગ્નિ વાયુજનિત રંગ, પ્રમેહરોગ, રક્તગુલમ | એટલે શરીરને જઠરાગ્નિ મંદ થઈ જાય, રિફક
टरोवबन्धमत्रग्र
........ / ૨૬