Page Text
________________
અધ્યાય ?
૩૮૭
હાય છે. એ શરીરના ગર્ભવાસ આઠ મસ્તુભ્રુંગ-મગજનાં મૂળરૂપ ૯૦૦ સ્નાયુએ મહિના સુધીના હોય છે. તેની ખાલ્યકાળની હોય છે અને તાળવાના મૂળ રૂપ ૨૦૦ આજીવિકા ધાવણુ હાય છે; તેના માથાની ધમનીએ હેાય છે. વળી ૧૦૭ મ ભાગા ખાપરીના બે વિભાગ હાય છે. તેનાં બન્ને હાય છે, ત્રણ મહાર્મી હેાય છે; દશ પડખામાં એક એક સાંધે હાય છે અને પ્રાણાનાં સ્થાનેા હોય છે, પાંચ હૃદય હાય છાતીમાં પશુ એક એક જ સાંધા હાય છે; ૩૮૧ સાંધા હોય છે; ૧૪ કડરાએ હૈય છે. તેની પીઠમાં ત્રણ હાડકાં હોય છે. છે; ૪૨ કૂર્ચા-ગાભા હોય છે; છ ત્વચાતેની કાઠાની શિરાઓ વીસ હાય છે. ચામડી હેાય છે; સાત ધાતુ અને એ તેનામાં નારાયણ શરીરથી અ· વી હેાય પ્રકારના સ્રોતા હૈાય છે. એ કલિયુગનુ છે. તેનું ઉત્કૃષ્ટ આયુષ પલિતાપમ કાળના મનુષ્યશરીર જન્મે છે તે પછી તે જન્મથી ચાથા ભાગનુ હાય છે એટલે કે પહેલાંના અલગ (લગભગ છ મહિના પછી) તેના નારાયણ શરીરના કરતાં અર્ધાંગણું ઊતરતું દાંત ઊગે છે. દશ મહિના સુધી તેને કે એછું હોય છે. તે પછીના દ્વાપરયુગમાં ગર્ભમાં વાસ હેાય છે. ( જન્મ પછી ) એક “કૌશિક' નામનું સંહનન-કે શરીર ઉત્પન્ન વર્ષ વીતે છે ત્યારે તે શરીર ઊભું થાય છે થાય છે. તેનાં હાડકાં માત્ર કેશ અથવા અને ખેલવા માંડે છે. તેનું ઉત્કૃષ્ટ-વધુમાં વાળનાં જેવાં અણુ-સૂક્ષ્મ અને પેાલાણવાળાં વધુ આયુષ સે। વતુ... હાય છે; અને હોય છે. તેના સાંધા અતિશય ક્ષિક્ષ-પ્રેરણા- સુખ, દુ:ખ, આધિ-મનેાવ્યથા, વ્યાધિ– દાયક હેાય છે. તે શરીરમાં એક મેાટા રેગેા, ઘડપણુ તથા મૃત્યુથી તે શરીર હાથીના જેટલું ખળ હેાય છે. તે શરીરના ચાપાંસ વીંટાયું હેાય છે. તેમાં બધાયે પ્રત્યેક અવયવે! શિરાએથી ખરાખર અધ અવયવા અલગ અલગ રહ્યા હાય છે.. એસતા–વી*ટાયેલા હોય છે. તે શરીરમાં ભૂખ, તરસ, ગૌરવ-ભારેપણું, શ્રમ-થાક, દરેક અવયવના સાંધામાં શુક્ર-વીય રહેલું | શિથિલપણું, ચિત્તની ઈર્ષ્યા, રાષ તથા હાય છે. તેનુ ઉત્કૃષ્ટ આયુષ એક પલિ-અસત્ય-એ બધાં આ મનુષ્યશરીરમાં વધુ તાપમ કાળના આઠમા ભાગ જેટલું હોય | પ્રમાણમાં હાય છે. આમ બબ્બે યુગેા છે અને એકદરે પહેલાંના ત્રેતાયુગ કરતાં સત્ત્વગુણુ, રજોગુણ તથા તમાગુણુના અનુસરણવાળા હોય છે, એમ તમારે જાણવુ.. એમ અહીં' પુરુષની સૃષ્ટિનુ કારણ કહ્યું છે. ૨
એમાં અરધા ગુણેાનું અવસર્પણ-ઊતરતુ કે ઓછુ હોય છે. તે પછીના કલિયુગમાં 4 પ્રજ્ઞપ્તિ–પિશિત ’ નામનું લેાકેાનું સંહનન કે શરીર ધારણ ઉત્પન્ન થાય છે. તે શરીરમાં ૩૬૦ હાડકાં હોય છે. તે કાં અતિશય મેાટાં છિદ્રોવાળાં એટલે વધુ પેાલાં હાય છે; અને તે હાડકાં મજાથી ખૂબ ભરેલાં હાય છે અને નળ(નાળી)ની પેઠે એકદમ નજીક નજીક કે તરત જ ભાંગી પડે એવાં હોય છે. વળી તે શરીરમાં ૪૦૦ માંસની પેશીએ હાય છે અને હૃદયના મૂળરૂપ ૭૦૦ શિરાએ હાય છે; તેમ જ
AAAAAA
વિવરણ: અહી' મૂળમાં ‘કાસમૂદું કામ્' નાની નાની કલાએ કે અશેનેા સમુદાય તે જ કાળ કહેવાય છે. આ ઉપરથી કલા' શબ્દના અર્થ અહીં ‘ સૂક્ષ્મ ' કાળ એવા જ કરવા યોગ્ય જણાય છે. આ સંબંધે સુશ્રુતે સૂત્રસ્થાનના છઠ્ઠા અધ્યાયમાં કહ્યુ` છે કે, સ સૂક્ષ્માવિ હ્રાં ન સીયતે ઇતિ જા: ' |
આ વાકય ઉપર ટીકાકાર ડહણે આમ સમજાયું છે કે, · સઃ હ્રા: સૂમામજિ સ્તોાવિ જ્યાં માર્ગ ન હ્રીયતે નતિમત્ત્વાર્ટ્ટો ન મવૃત્તિ’’।-તે કાળ, સૂક્ષ્મ કલા એટલે કે થાડે! સમ
| SR No. | 032596 |
| Book Title | Kashyapsamhita Athva Vruddhajivakiya Tantra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Marich Kashyap Maharshi, Girijashankar Mayashankar Shastri |
| Publisher | Sasthu Sahitya Vardhak Karyalay |
| Publication Year | 1970 |
| Total Pages | 1034 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Interfaith |
| File Size | 36 MB |