________________
જીવતાં જીવત મરવા વિષે.
તેને દુનિયવી વસ્તુઓ સાથે જોડેલું રાખે છે, એ નિચલાં ભાનને જે કઈ બાળી નાખે યાને તે મળે નહિ થઈ જાય એવું કરે, ત્યારે તે માણસ ખરાં ઉંચા ભાનમાં રહી શકે, ને ઈશ્વરને પહોંચી શકે, ત્યારે તે કાળને જીતી શકે.
(૧૯) કબીર! મસ્તક દેખ કર, મત ધરે બિશ્વાસ,
કબહુ જાગે ભુત હેય, કરે પિંડ નાશ.
માણસને સાધારણ રીતે મરણ પામેલ જે એમ ધારવું નહિ કે, તે માણસ ખરેખર મરી ગયો છે; કારણ તે ઘણુકવાર જાગૃત થઈ પિંડને નાશ કરી નાખે છે. (પિંડ એટલે મરણની ક્રિયાઓ થતી વેળા ત્યાં રાખેલો ખેરાક)
(૨૦૦). મરતક તો તબ જાનીયે, આપા ઘરે ઉઠાય; સહેજ સુન્યમે ઘર કરે, તાકે કાળ ન ખાય.
જ્યારે માણસનું “હું પણું” નિકળી જાય, ત્યારે જાણવું કે તે ખરેખર મરણ પામ્યો છે, જેનું મન સુન્યની હાલતમાં રહી શકે, યાને જેનાં મનમાંથી ઇઢિઓનાં વિષયના વિચારે, આકાર, ખ્યાલો સર્વે જતા રહ્યા હોય તેમજ તેનું નીચલું ભાન પણ જતું રહે ત્યારે તે ઉંચ (ઈશ્વર) ભાનમાં જઈ શકે છે ને ત્યારે તેને કાળ ખાઈ શક્તો નથી.
(૨૦૦૧) સુલી ઉપર ઘર કરે, બિષ કરે અહાર; તિનકે કાળ કયા કરે! જે આઠે પર હુશિયાર?
જે કે પિતાનું રહેઠાણ સુળી પરજ રાખે, અને જે મેતથી જરાએ ડરતો નથી, જે ઝેર ખાઈને જીવતે હેય, અને દુનિયવી મોજમજાહ તજીને જે ઇશ્વરના માર્ગ ઉપર કષ્ટ ઉઠાવવા સારે દિવસ હુશીયાર રહેલે તેને પછી કાળ તે શું કરી શકે?
