________________
માયાનું રૂપ કેવું છે ?
(૧૧૪) રામહિ ઘેરા જાનકે દુનિયા આગે દિન,
વેહ કિકે રાજા કહે, માયા કે આધિન.
ઇશ્વર વિષે હું કંઈ જાણું, દુનિયાને માથું નમાવીને જેઓ ચાલે છે ચાને દુનિયાની રીતે જ રહે છે, તેઓ જ પેલા (હાથી પર બેસીને ફરનારા) બિચારા કંગાળને, રાજા કહે છે; એ સર્વ માયાને આધિન હેવાથી જ થાય છે.
(૧૧૫) માયા ઐસી શંખની, સામી મારે શોધ " આપન તે રીતે રહે, દે ઔરન કે બેધ.
માયા એવી શંખણી છે, કે જે એમ સમજે છે કે આ બધું માયામય છે તેને પણ સામે ફસાવે છે; જગત માયા છે યાને મિથ્યા છે એમ તેઓ બીજાઓને બંધ કરે છે, પણ પિતે તો માયાની જાળમાં સપડાયેલા રહે છે યાને માયાને આધિન હોય છે, એ સર્વ માયાની ઠગબાજી છે.
(૧૧૬) સંસારસે પ્રીતડી, સરે ન એકે કામ; દુખધામે દેને ગયે, માયા મિલી ન રામ.
આ જગતના સંસાર સાથે પ્રીત લગાડવાથી, યાને સંસારની અંદર જ બધું મન પરોવેલું રાખવાથી, માણસનું એકે કામ સફળ થતું નથી; નથી માયા મળતી કે નથી ઇશ્વર મળતેં, સર્વ ચાલ્યાં જાય છે યાને બને તરફથી માણસ બેનસિબ રહે છે.
(૧૧૭) માયા કે માયા મિલે, લંબી કરકે પાંખ; નિનકી ચિને નહિં, કુટી ચારે આંખ.
માયાની ઈચ્છા રાખનાર સાથે માયા લાંબી પાંખ કરીને એવી મળી જાય છે, કે પેલા માણસની જાણે ચારો આખે (મન, હૈયું ને બને આંખ) કુટી જાય છે. તેથી તેને, બીજું કાંઇ નિર્ગુણ તત્વ જગતમાં રહેલું છે ચાને ઈશ્વર છે, એવું કશું સુઝ પડતું નથી.
