________________
બિરહા વિષે. (232)
બિરહા ખુરા હય જન કહે, બિરહા હૈચ સુલતાન; જા ઘટુ હરિ બિરહા નહિ, સા ઘટ સદા મસાન,
બિરહા ચાને માણસનાં અંતઃકરણમાં (સર્વ ખાખદ માટે) મજબુત થતી જતી ઇચ્છા અથવા સાધારણ ભાષામાં કહીયે તેા ખેંચાણ થતી એ લાગણી માટે લેાકા કહે કે તે ખરાબ છે, પણ કબીર કહે છે કે એ (પ્રેમની) લાગણી ઉત્તમ છે; પરંતુ જેનાં અંતરમાં એ ખે'ચાણ પરમાત્મા તરફ થતું નથી, પણ જેનું મન ભલતીજ દુનિયવી વસ્તુ ઉપર લાગેલું હાય તે માણસનું શરીર સટ્ટાનુ મસાનજ છે.
અર્થાત–માણસને જીવ અને પરમાત્મા વચ્ચે જે જીદાઇ થઇ છે તેનુ પાછું જોડાણ અથવા એકત્ર થવું, અને એ માટે જીવતું તલવું, તે બિરહા છે. તેથી કબીર કહે છે કે જેનાં અંતરમાંજ એ લાગણી થતી નથી તે માણસનું શરીર જીવતું હાવા છતાં મસાન કહેવાય.
(૮૩૯)
બિરહા આયા દુધસા, કડવા લાગા કામક કાયા લાગી કાળસિ, મિઠા લાગા રામ.
જે માણસનાં હૃદયમાં એ લાગણી એકવાર દ્રઢ પેદા થઇ તેને છિદ્રની મેાજ ભાગવવાનું દાઢુ ઝેહેર જેવુ' લાગે છે, અને શરીર જે પરમાત્મા સાથે મેલાપ કરતાં વચ્ચે અડચણ કર્યાં કરે છે તે અકારૂ' થઇ પડે છે, અને ૭ પરમાત્માનીજ વાતેા પસંદ પડે છે, અને ખીજું કશું ભાવતુ' નથી.
