________________
૧૫૮
કબીર વાણી.
(૧૯) તિરથ વૃત સબ કરે, ઉડે પાની નહાય, રામ નામ નહિ જપે, કાળ ચાસે જાય.
તીરથ કરે, વૃત પાળે, ને ઉંડા પાણીમાં નહાવું બેવું બધું કરે, પણ રામ (પરમાત્મા) ના નામની જપ કેમ કરવી તે ખબર ન હોવાથી, પંડિતજી કાળને હાથ સપડાયા કરે.
(૫૦) કાશી કાંઠે ઘર કરે, નહાવે નિર્મળ નીર, મુક્ત નહિ હરિનામ બિન, યું કહે દાસ કબીર, કાશીને કાંઠે ઘર કરીને રહે કે ગંગા નદિનાં પવિત્ર પાણીએ શરીર સાફ થાય, પણ, કબીર કહે છે કે જ્યાં સુધી પરમાત્માનું નામ હૈયે વસે નહિ ત્યાં સુધી તેને મુક્તિ મળતી નથી.
(૫૧) મછિયા તો કુંધિયા, બર્સે હય ગંગા તીર; ધવે કુલધ ન જાય, રામ ન કહે શરીર. ગંગા જેવી પવિત્ર નદીમાં માછલી રહે છતાં તે વાસથી ભરપૂર હોય છે, અને ગમે એટલી ધોવાથી તેને ખરાબ વાસ જ નથી તેમ, ગંગામાં માત્ર શરીરને જોવામાં અને “પરમાત્મા પરમાત્મા” બોલ્યા કરવામાં અને મનને મેળ કહાડ્યા વિના માત્ર શરીરને પવિત્ર કરવામાં કશેએ સાર નથી.
' (૧૨) જ૫ ત૫ તિરથ સબ કરે, ઘહિ ન છોડે ધ્યાન કહે કબીર ભકિત બિના, કબૂ ન હેય કલ્યાં.
જપ, તપ અને તીરથ બધુંએ તે કરે, પણ તેનું ધ્યાન તો દુનિયવી લાલચમાંથી જરાએ બહાર નિકળે નહિ, ત્યારે તેનું કામ કેમ સરે? કબીર કહે છે કે, જ્યાં સુધી માણસ હૈયાંનાં હેતથી પરમાત્માને ભજતે નથી, યાને બિનસ્વાર્થી સેવા કરતો નથી, ત્યાં સુધી તેનું કલ્યાણ થતું નથી.