________________
૧૪૨
કબીર વાણું.
(૪૬૩) કઠન બચન બિખસે બુરા, જાર કરે સબ છાર
સંત બચત શિતલ સદા, બરખે અમૃત ધાર. કડવા અને સખત બેલો, ઝેહેરથી પણ બુરા છે, જે શબ્દો બધાને બાળી ભાળી નાખે છે; તેથી જેઓ સાધુ પુરૂષ છે, તેઓ હંમેશાં મિઠાં વચને બેલીને અમૃતની ધાર માફક સર્વને સુખ ઉપજાવે છે.
(૪૬૪) કઉ કિસકા ધન હરા, કેયલ કિસકે દેત? મિઠા શદ સુનાયકે, જગ અપના કર લેત. કાગડે આપણું શું ધન ચોરી લઈ જાય છે, કે તેનાથી આપણે કંટાળીએ છીએ? અને કોયલ શું આપણને આપી દે છે, કે આપણે તેનાથી રાજી થઈએ છીએ? પણ કબીર કહે છે કે એ સર્વ સર્વની બેલીથી જ માત્ર થાય છે. અર્થાત-કાગડાની માફક માથું દુખવનારા માણસને કેઈ ચહાતું નથી, જ્યારે કોયલ જેવા મિઠું બોલનારાઓ પોતાની બોલીથી સર્વનાં દિલ જીતી લે છે.
(૪૬૫) મિઠા સબસે બોલીયે, સુખ ઉપજે કછુ એર
એહિ વશીકરણ મંત્ર હય, તજી બચત કઠેર. તું સર્વ સાથે મિઠું મિડું બેલ, તેના જેવું સુખ ઉપજાવનાર કાંઈ નથી; એ સર્વનાં દિલ જીતી લેવાનું મંત્ર છે, માટે તું કડવા સખુને બોલવાનું છોડી દે.
(૪૬૬) ગમ સમાન ભેજન નહિ, જે કઈ ગમ ખાય,
અમરિખ ગમ ખાઇયાં, દુરવાસા વિર લાય, ગમ ખાવું, યાને સામે ઘણી અપમાન કરે ત્યા દુઃખ આપે તે શાંતપણે ખમીને બેસવું, એના જેવું ભેજન એકે નથી; અંબરીશ જેવા અસિલ
