________________
સ્વાધ્યાય, સાહિત્યસર્જન અને સંસ્થાનિર્માણ
અને ઉપદેશામાં એ પદ્માના ઉપયોગ થવા લાગ્યા. ભક્તિરસની એ પ્રેમસરિતામાં શ્રેાતાસમૂહ તાળ થવા લાગ્યા.
૬૬
આ સર્જનના આરંભ થયા ભકિત અને ખેધનાં અનેક પદા દ્વારા. તે પછી સંવાદ, નિષધ વગેરે સાહિત્ય પણ છૂટું છવાયું લખાયું. પદો આ વખતે 'સુખાધ સંગીતમાળા’(ભા. ૧–૨–૩)ના નામથી સંગ્રહાયાં, જેમાં સુધારા, વધારા, ઉમેશ સાથે પાછળથી ‘ભજનપદ્મપુષ્પિકા’ પ્રસિદ્ધ થયેલી. આ ઉપરાંત ત્રણ ભાગમાં ‘સંવાદો’(સિટેશન્સ), આધ્યાત્મિક ભજનપદ્મ પુષ્પમાળા,' ‘સંસ્કૃત કાવ્યાનă (ભા. ૧-૨-૩), સત્સંગતિ' (એક નિબંધ ), વા. મા. શાહની તત્ત્વથાઓને ઉપાદ્ઘાત વગેરે સાહિત્યનું સર્જન અને સંપાદન પણ થયું અને એ બધું આ ગાળામાં પ્રસિદ્ધ પણ થયુ. વર્ષો પછીથી શ્રી છેટાલાલ હજીવન સુશીલે લખેલા લેખાના સંગ્રહનું આધ્યાત્મિક પ્રશ્ન ધાવલિ'રૂપે સપાદન પણ તેમણે જ કરેલું. આ પછી ‘માનવતાનું મીઠું જગત' ભાગ ૧થી ૪ નામે પોતાનાં પ્રવચન-પુસ્તક પણ અહાર પડેલાં. ૧
સાહિત્યસર્જન જેવું જ અસાધારણ લાકોપયોગી કાર્ય હતુ પછાત જનતાના શ્રેયાર્થે સસ્થાના નિર્માણનું. લીમડીમાં તાત્કાલિક જેની જરૂર હતી તેવી કેટલીક સંસ્થાએ માત્ર સ્થાનિક લેાકા માટેના જ હિતની દૃષ્ટિથી નહિ, પરંતુ આજુબાજુના ગ્રામસમાજના પણ સવિશેષ હિતની દૃષ્ટિથી તેમણે સંપ્રદાયની અધ પરંપરાઓને ભેદીને પણ શરૂ કરાવી. જૈન વિદ્યાશાળા, છાત્રાલય, અતિથિગૃહ, લેાજનશાળા ઇત્યાદિથી આ કાર્યના આરંભ થયા, જે ભવિષ્યમાં લેદ્દભાવ વિના સારાયે આમસમાજ માટે ઉપયોગી થાય તેવી સાર્વજનિક મહિલા મંડળ સંસ્થામાં વિકસ્યું.
૧ મોટા ભાગનું આ બધું સાહિત્ય પૂજ્ય શ્રી દેવચંદ્રજી સાર્વજનિક પુસ્તકાલય, લીંબડી દ્વારા ઉપલબ્ધ.