Siddhant Lakshan Part 02

SR No.: 032153
Original Sutra Author: N/A
Author: Chandrashekharvijay
Publisher: Kamal Prakashan Trust
Publication Year: 2004
Total Pages: 214
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 11 MB

Page 46

दीधितिः१४
जागदीशी - धूमाधिकरणे तत्तत्संयोगेन वह्यभावसत्त्वात् -'वह्निमान् धूमा'दित्यादावव्याप्तिरतोऽत्रापि-'याद्दश'-इत्युक्तम् ।
Pummmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm
चन्द्रशेखरीया : एवं अनुमितिविषयीभूते साध्यनिष्ठे सामानाधिकरण्ये यदि "यः सम्बन्धः" इत्युच्येत, तदा संयोगेन वह्निमान् धूमादित्यत्र सामानाधिकरण्ये साध्यस्य सम्बन्धः संयोगः, स च महानसीयसंयोगोऽपि ग्रहीतुं शक्यः। व्यापकतादले हेतुमत्पर्वते महानसीयसंयोगेन वह्नयभावः, तस्य प्रतियोगिता महानसीयसंयोगात्मकेन साध्यतावच्छेदक-सम्बन्धार्तगतेनावच्छिन्ना, तदवच्छेदकं वह्नित्वमित्यव्याप्तिर्भवेत् । यादृशपदोपादाने तु न दोषः । यतोऽत्र साध्यस्य संयोगत्वावच्छिन्नः एव संयोगसम्बन्धः साध्यस्य सम्बन्धत्वेन सामानाधिकरण्ये गृह्यते संयोगसामान्येन च हेतुमति पर्वते वन्यभावो नास्ति, अपि तु घटाभावः । तस्य संयोगसामान्यावच्छिन्ना घटनिष्ठा प्रतियोगिता, तदवच्छेदकं घटत्वं, तदनवच्छेदकं तु वह्नित्वं इति नाव्याप्तिः ।
यन्द्रशेमरीया : वे मेरीत. सायनी ५५ "य: संय: प्रविष्टः" मेम न ४डे, “यादृशःसंबंध:" मेम જ કહેલ છે. જો યઃ સંબંધઃ કહે, તો “વહ્નિમાન્ પર્વતઃ” અનુમિતિમાં સંયોગ સંબંધ જ દેખાય છે. એ સંયોગ તરીકે મહાનસીયસંયોગાદિ લઈ શકાય. અને પર્વતમાં મહાનસીયસંયોગથી તો વહુન્યભાવ મળી જ જાય. અને તેની પ્રતિયોગિતા મહાનસીયસંયોગાવચ્છિન્ન પણ મળે. અને તે પ્રતિયોગિતાનો અવચ્છેદક વનિત્વ બની જતા અવ્યાપ્તિ આવે જ.
પણ યાદશ=સંયોગત્વાવચ્છિન્ન સંયોગ-સંયોગ સામાન્ય જ લેવાય. એકાદ સંયોગ ન લેવાય. અને એ સંયોગસામાન્યથી તો પર્વતમાં વહુન્યભાવ ન જ મળે. પણ ઘટાભાવ મળે. અને તેની પ્રતિયોગિતાનો અનવચ્છેદક વહિનત્વ બની જતા અવ્યાપ્તિ ન આવે.
ammmmmmmmmmmMMMMMMMMMMMMMMMMMMMMmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm
जागदीशी - 'तेन सम्बन्धेन यो हेतुमा'-नित्यस्य फलमाह,-धूमसमवायीति । प्रतियोगिताया इति । अवच्छेदकत्वेऽपि वह्नित्वस्य न क्षति'-रित्यन्वयः । 'साध्यस्य चे' त्यादेः फलमाह,-धूमसंयोगीत्यादि ॥१४॥
चन्द्रशेखरीया : "हेतोः यादृशः सम्बन्धः तेन सम्बन्धेन यो हेतुमान् "इति यदि नोच्यते । तदा समवायेन धूमवान् धूमावयवः, तत्र संयोगेन वह्नयभावः, तस्य प्रतियोगिता संयोगवच्छिन्ना, तत्प्रतियोगितावच्छेदकं तु वह्नित्वं इत्यव्याप्तिः । यथोक्तनिवेशे तु न दोषः । यतोऽत्र हेतोः धूमस्य संयोग एव सम्बन्धः गृहीतः, तेन सम्बन्धेन हेतुमान् पर्वतादिः, न तु धूमावयवः, तत्र च वह्नयभावो नास्ति इति अभावान्तरमादाय लक्षणसमन्वयः । ___ एवं "साध्यस्य यादृशः सम्बन्धः, तेन सम्बन्धेन अवच्छिन्ना प्रतियोगिता" इति यदि नोच्यते, तदा तु संयोगेन धूमवति पर्वते समवायेन वन्यभावोऽस्ति, तस्य समवायेनावच्छिन्ना प्रतियोगिता, तदवच्छेदकं वह्नित्वं
&0000000OOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOddRDOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOODadacodadddddamadodaddodasaddddddddOODOOOOO0000000000 100000000
સિદ્ધાંત લક્ષણ ઉપર ચન્દ્રશેખરીયા નામની ટીકા ૦ ૪૧ GOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOODadadodadddddddddddODDROOOOOOOOOOOOOOOOmodadodarod