________________
શ્રી પૃથ્વીચંદ્ર - અને ગુણસાગરનું સરલ - ચરિત્ર
અનેક ચિત્રકારોને જુદા જુદા દેશનામાં ૨વાના કર્યા. પ્રતિ દિવસ રાજકુમારોની છબી આવવા માંડી કન્યાએ કોઈનાય તરફ ધ્યાન આપ્યું નહિં. એક દિવસ એક મનોહર ચિત્ર આવ્યું જેને જોઈ રાજા સહિત સભાજનો દંગ થઈ ગયા. એ ચિત્ર રાજબાળાને બતાવવામાં આવ્યું. બાળા તે ચિત્રને અનિમેષ નયને જોઈ રહી. તેને થયું આ ઉત્તમ નર કોણ હશે તેને જોઈને હું ખુશ થાઉં છું. રાજબાળાની ઈચ્છા સખીઓએ રાજાને કહી. રાજાએ ચિત્ર લાવનારને રાજકુમારની ઓળખ પૂછી.
70
છે
ચિત્રકારોએ રાજાને કહ્યું, “દેવ ! શ્રીમંદરપુરનગરના નરશેખર રાજાનો પુત્ર છે તેનું નામ નિકિંડલ છે. યૌવનવય, ધન, વૈભવ, ઠકુરાઈ, ઐશ્વર્ય, પરાક્રમ બુદ્ધિ બધું જ હોવા છતા એનામાં માત્ર એક જ દોષ છે કે તે સ્વયંવરા આવેલી કન્યાઓ સામે દૃષ્ટિ પણ કરતો નથી. એ ચિત્રકારની વાણી સાંભળી રાજાએ મંત્રીના કહેવાથી પુરંદરયશાના યથાર્થ સ્વરૂપનું ચિત્ર બોલવામાં ચતુર પુરુષો સાથે શ્રીમંદપુરનગર નરશેખર રાજા પાસે મોકલ્યું. સંધ્યા સમયે એ પુરુષો શ્રીમંદરપુર નરશેખર રાજાને ત્યાં આવી પહોંચ્યા. ચિત્ર જોઈને રાજા ખુશ થયા. તેમના ઉતારાની વ્યવસ્થા કરાવી. રાજા નરશેખર પણ રાજકુમારની વિરક્તભાવનાથી ચિંતાતુર રહેતો હતો. એણે વિચાર્યું સ્વયંવરા આવેલી કન્યાઓ સ્વયં આવેલી હોવા છતાં એ વૈરાગ્યવાન કુમારે દૃષ્ટિ પણ કરી નહોતી ત્યારે આ પુરંદરયાનું ચિત્ર જોઈને શું આકર્ષાશે ?”
“ પુરંદરયશા ::
રાત્રીનો ચોથો પ્રહર થવાની તૈયારીમાં હતો ત્યારે કુમાર નિકુિંડલ સ્વપ્નસૃષ્ટિમાં વિહાર કરી રહ્યો હતો. તેની નજર સમક્ષ નંદનવન સમાન ઉઘાન હતું અને તેમાં તે ફરી રહ્યો હતો ત્યારે તેની નજર સુંદર વાવડીના કાંઠે ઉભેલી કન્યા ઉપર પડે છે. તેનું ચિત્ત ત્યાં જ ચોંટી જાય છે. દેવકન્યા જેવા સ્વરૂપવાળી એ બાળાની નજીક ધીમે ડગલે જાય છે. બાળા પણ તેને જોઈને શરમાઈ જાય છે. બાળા પણ એ રાજકુમારના મનોહર વદનને જોઈને