________________
શ્રી પૃથ્વીચંદ્ર - અને ગુણાસાગરનું સરલ - ચરિત્ર - જંબુદ્વીપના મહાવિદેહક્ષેત્રમાં શ્રીમંદપુર નગરના નરશેખર રાજાની કીર્તિમતી રાણીની કુલિએ પેલો શુક્ર પુત્રપણે ઉત્પન્ન થયો. તે સમયે ઉત્તમ ગર્ભના પ્રભાવથી રાણીએ સ્વપ્નમાં સૂર્યમંડલ જેવું તેજસ્વી કુંડળ જોયું. સ્વપ્ન જોઈ રાણીએ જાગીને રાજાને તે સ્વપ્ન વિશે સંભળાવી. રાજાએ કહ્યું મોટા રાજ્યનો ધણી એવો ભાગ્યવાન પુત્ર થશે. અનુક્રમે એક દિવસે રાણીએ પુત્રને જન્મ આપ્યો. તેની નાળ નિક્ષેપના સ્થાનમાંથી બહુ મૂલ્ય રત્નો નીકળતા રાજાએ કુમારનું નામ નિધિકુંડલ રાખ્યું. નિધિકુંડલ ઐશ્વર્ય, વૈભવ, ઠકુરાઈ હોવા છતાં યૌવનાવસ્થામાં આવ્યો તો પણ રૂપવતી રમણીઓ પર દૃષ્ટિ કરતો નહિ, મોટા મોટા રાજાઓની ભાગ્યવતી કન્યાઓ તરફ પણ વિતરાગની માફક નજર કસ્તો નહિ, ગજેન્દ્રને હરાવવાની તાકાત છતાં પરાયા જીવને લેશમાત્ર પણ દુઃખ થાય તેવું કાર્ય કરતો નહિ. માંસ અને દારૂથી પણ દૂર રહેતો.”
શુકી પણ ત્યાંથી મરણ પામીને તેજવિજયમાં વિજ્યાવતી નગરીના રત્નમુડ રાજાની સુવિધા પટરાણી થકી સારા સ્વપ્નથી સૂચિત પુત્રીપણે ઉત્પન્ન થઈ. રાજાએ તેનું નામ રાખ્યું પુરંદરયશા. સુવર્ણ સમાન કાંતિવાળી, મનોહર ચંદ્રમુખી બાળા પુરંદરયશા સખીઓ સાથે ક્રીડા કરતી યૌવનવયમાં આવી હોવા છતાં યૌવન યોગ્ય હાવભાવ કે, ચેષ્ટા તેને ગમતા નહિ, અન્યજનોની ક્રિીડા તરફ કુતૂહલથી પણ જોતી નહિ. શાંત સુધારસમાં લીન બાળા અહંત ભગવાનના કહેલા ધર્મમાં સાવધાન મનવાળી બાળાને પોતાના વિવાહની વાત પણ ગમતી નહિ. પોતાની કન્યા વૈરાગ્ય તરફ વળેલી છે. તેમ સખીઓ પાસેથી સાંભળીને રાણીને ચિંતા થાય છે. રાણી રાજાને વાત કરે છે. રાજાને પણ ચિંતા થાય છે કે રાજપુત્રી શું લગ્ન નહિ કરે તો દીક્ષા લેશે? રાજા મંત્રીઓને વાત કરે છે ત્યારે એક મંત્રી કહે છે કે કદાચ પરભવનો પતિ મળે તો તેની સાથે લગ્ન કરે પણ ખરી. રાજા એનો ઉપાય પૂછે છે કે ઓળખવો શી રીતે ? ત્યારે મંત્રી કહે છે દરેક રાજકુમારોના ચિત્ર લાવી ને બતાવો એમાં જો કોઈ નો પરભવનો પતિ હશે તો તેની તરફ દૃષ્ટિ કરશે. રાજાએ
