________________
શ્રી પૃથ્વીચંદ્ર - અને ગુણસાગરનું સરલ - ચરિત્ર સંપાદન કરી લીધો. હકીકતમાં એ શુદ્ર બ્રાહ્મણની સેવા કરતી ગુણીયલ ગુણસુંદરી આયંબિલનું તપ કરીને કાયાનું દમન કરવા માંડી. સ્નાન, શૃંગાર વગેરેનો ત્યાગ કર્યો. ચાર મહિના થઈ ગયા. છેલ્લા દિવસે રાત્રીએ ગુણસુંદરી ચીસો પાડવા માંડી. અને હૈયુ અને માથું કુટવા માંડી. વેદરૂચિ ગભરાઈ ગયો. એણે પૂછયું, “શું થયું?” “અરે હું શુળની વ્યાધિથી મરી જાઉ છું. એમ કહી ભૂમિ પર આળોટવા માંડી. સવાર પડી અને કામ કરતાં પણ રડવા માંડી. “અરેરે, તારા ગૃહને યોગ્ય હું નથી. દુર્ભાગ્યવાળી છું મારા શરીરમાં અસહ્ય વેદના થઈ રહી છે. શું કરું? મને સ્વામીના વિયોગનું દુઃખ નથી પણ તારા ઉપર મારાથી કંઈ ઉપકાર થયો નહિ. એનું દુઃખ છે. હવે મારાથી દુઃખ સહન નથી થતું એટલે મને બળી મરવાની રજા આપ.” * વેદરૂચિ અધીરી ના થવાની અને શ્રાવસ્તી જઈને વૈદ્યના ઉપચાર કરવાનું કહે છે. ત્યારે ગુણસુંદરી કહે છે, “ત્યાં કેવી રીતે જવાય? મારો સ્વામી હવે મને રાખે નહિ. એટલે મારું મરણ એ જ શરણ છે? સાંભળીને બ્રાહ્મણ ગળગળો થઈ જાય છે.” “તારું દુઃખ મારાથી જોવાતું નથી. તું ખુશીથી તારા નગરમાં જા, તને હું સહાય કરીશ.” એમ કહીને વેદરૂચિ ગુણસુંદરીને રથમાં બેસાડી શ્રાવસ્તી નગરીની સીમાએ આવે છે. પછી કહે છે, “તું તારા પતિના ઘેર જા હું પણ હવે નગર તરફ જઈશ.” સાંભળીને ગુણસુંદરી કહે છે, “આજથી તુ મારો ભાઈ છે. માટે સુખેથી મારી સાથે ચાલ. ભાઈને બહેન સાથે આવવામાં શરમ શેની?” વેદરૂચિ રથને હાંકતા પુણ્યશર્માના મકાને પહોંચે છે અને પુણ્યશર્મા પત્નીને જોઈને ખુશ થાય છે. ગુણસુંદરી તેના પતિને કહે છે, “ભિલ્લ લોકો મને લઈ ગયેલા તેમના પંજામાંથી આ બાંધવે મને છોડાવી છે.” પુયશ આનંદ પામીને કહે છે, “તમારે ભિલ્લ લોકોના ટોળામાં રહેવું યોગ્ય નથી. માટે સુખેથી અહીંયા રહો.”
પુણ્યશના વચન સાંભળી વેદરૂચિ શરમથી નમી પડ્યો. એને થયું ક્યાં આ દિલાવર દિલ સજ્જન અને સ્વરૂપવાન પુરુષ અને ક્યાં પોતે દુર્જન અને લોલુપ મનુષ્ય હવે ક્યારેય આવો અપરાધ નહિ કરે. ઉપકારના ભારથી
