________________
શ્રી પૃથ્વીચંદ્ર - અને ગુણસાગરનું સરલ - ચરિત્ર
પલ્લીમાં ગુણસુંદરીને સારી રીતે રાખતો વેદરૂચિ એના માનસન્માનમાં કે ખાન-પાનમાં ઉણપ આવવા દેતો નહિ. એક દિવસ ગુણસુંદરીને કહ્યું, “તે મારું ચિત્ત હરી લીધું છે. તે હવે મને પાછું આપ. મારા પર કૃપા કર.” આવા અપ્રિય વચનો સાંભળી ગુણસુંદરી બોલી, “તમે કોણ છો? મેં તો તમને ક્યાંય જોયા નથી. છતાં કહો છો તે મારું ચિત્ત હરી લીધું છે, એ તો આશ્ચર્ય !” વેદરૂચિએ પોતાની કથા કહી સંભળાવી. સાંભળીને ગુણસુંદરી વિચારમાં પડી. અરે, આ તો ઘણો આસક્ત જણાય છે. સાધ્વીજી એ આપેલા શીલ ધર્મને સાચવવાનું મુશ્કેલ થશે. પણ થોડો ગુણવાન પણ લાગે છે કે મારી યાચના કરે છે. પણ આને સમજાવવા માટે કદાચ માયાકપટ કરવું પડશે. જો કે તેવું ના કરાય પણ ધર્મથી શીલ રક્ષણ માટે તે પણ કરવું. ખૂબ વિચાર કરીને તે બોલી. “તમારો મારી પર આટલો રાગ હતો તે મને જણાવ્યું હોત તો નજીકમાં રહેલા તમને છોડીને હું વિદેશી સાથે પરણત નહિ. અને બધું સારૂ થાત. પણ હવે શું ? અત્યારે તો આપણો સંબંધ લોકનિંદાને પાત્ર અને પરલોકમાં દુર્ગતિને આપનારો થાય.” ગુણસુંદરીની મધમીઠી વાણી સાંભળી મૂર્ખ બ્રાહ્મણ વિચારમાં પડ્યો. “આ તો મારે વિષે રાગવાળી છે. મેં પૂર્વેથી કહી દીધું હોત તો સારું થાત. પણ હવે તેને છોડી કેમ દેવાય?” વિચારીને તે બોલ્યો, “તમારી વાત તો સાચી છે પણ તારા વગર હવે હું જીવીશ નહિ. ભલે કુટુંબને કલંક લાગે. ભલે જગતમાં નિંદા થાય. ભલે મારે દુર્ગતિમાં જવું પડે તો પણ હું તૈયાર છું. બસ તુ મારી થઈ જા.”
બ્રાહ્મણની વાણી સાંભળી ગુણસુંદરી બોલી, “જો તું મારા જ સુખનો અભિલાષી હોય તો મારે પણ તારું હિત કરવું જોઈએ. પરંતુ અત્યારે ચાર મહિના સુધી મેં મંત્રસિદ્ધિ માટે બ્રહ્મચર્યવ્રત પાળ્યું છે. મંત્રસિદ્ધ થવાથી તારું ને મારું કલ્યાણ થશે.” ગુણસુંદરીનું વચન સાંભળી બ્રાહ્મણ ખુશ થઈ ગયો કે તે પોતાના હિતનો પણ વિચાર કરે છે. એણે આનંદથી વચન સ્વીકારી લીધું. બ્રાહ્મણના ઘરમાં રહેતી ગુણસુંદરી ઘરનું બધું કામ કરતી અને સારી રસોઈ કરીને બ્રાહ્મણને જમાડતી. થોડા દિવસમાં જ એણે બ્રાહ્મણનો વિશ્વાસ
