________________
શ્રી પૃથ્વીચંદ્ર - અને ગુણસાગરનું સરલ - ચરિત્ર
કાઢી મૂકી. દાસીની વાત સાંભળી ગુસ્સે થયેલા રાજાએ મંત્રી ઉપર આરોપ મૂકીને સ્રી સહિત પકડી મંગાવ્યો. કામવાસનામાં અંધ મનુષ્યને હિત-અહિતનું ભાન હોતું નથી. રાજાએ મંત્રીને કારાગૃહમાં પૂર્યો અને બુદ્ધિને અંતઃપુરમાં મોકલી આપી.
47
રાતના સમયે રાજા બુદ્ધિસુંદરી પાસે જાય છે. રાજા બુદ્ધિસુંદરીને લલચાવવા માંડ્યો. “કેમ તે દાસીનું અપમાન કર્યું ? દાસીનું કહ્યું માન્યુ હોત તો તારા કુટુંબની પાયમાલી થઈ ન હોત. દેવાંગનાઓને શરમાવે તેવું દેહલાલિત્ય જે તારામાં છે તે અંતઃપુરની રાણીઓમાં નથી.” બુદ્ધિ રાજાને સમજાવવાનો પ્રયત્ન કરે છે. “રાજા ઉત્તમ પુરુષો કદિ હીનજાતિમાં લપટાતા નથી. મોટા ગજેન્દ્રોના અભિમાનને ઉતારી નાખનાર કેસરીસિંહ ક્યારે ય ઘાસને અડતો નથી.” છતાં ય રાજા માનતો નથી. છેવટે બુદ્ધિસુંદરી પોતાનો નિયમ છે તે પૂર્ણ થાય તેટલા સમયની રાહ જોવાનું કહ્યું. રાજાએ કમને તેની વાત માન્ય રાખી. રાજાના આ કૃત્યથી નગરમાં હાહાકાર થયો. મહાજનવર્ગ આવીને રાજાને સમજાવવા માંડ્યો. મંત્રીઓએ પણ નિર્દોષ અને નિષ્કલંક મંત્રીને છોડી મૂકવા સમજાવ્યો. મંત્રીઓની સમજાવટ અને લોકોના આગ્રહથી મંત્રીને કારાવાસમાંથી મુક્ત કરી ઘરબાર સોંપી દીધા પણ બુદ્ધિસુંદરીને છોડી નહિ.
આ બાજુ બુદ્ધિસુંદરી પણ કોઈ કોઈ વાર રાજા આવતો ત્યારે વિનોદની બે વાતો સંભળાવી રાજાને રાજી કરતી હતી, પણ તે દરમિયાન બુદ્ધિએ પોતાની જ આબેહૂબ નકલ જેવી માસપિંડની એક મનોહર પૂતળી તૈયાર કરી. રૂપ, રંગ, છટા વસાભૂષણથી શણગારી આકર્ષક બનાવી. પોતાની બધી જ કળા અને ચતુરાઈ આ પૂતળી બનાવવા પાછળ ખર્ચી નાખી. જ્યારે તે તૈયાર થઈ ગઈ ત્યાર પછીના દિવસે જ્યારે રાજા આવ્યો ત્યારે રાજાને એ પૂતળી બતાવી. રાજા મનોહર પૂતળીને જોઈને છક થઈ ગયો. વાહ શું સુંદર કારીગરી ! રાજા બોલી ઉઠ્યો ત્યારે બુદ્ધિસુંદરીએ કહ્યું, “રાજા ! આપ એને અંતઃપુરમાં રાખો અને જોઈને ખુશ થાઓ. મને આ બંદીખાનામાંથી મુક્ત કરો.” રાજા કહે એવું તો બને નહિ બુદ્ધિસુંદરી એ
