________________
46
શ્રી પૃથ્વીચંદ્ર - અને ગુણસાગરનું સરલ - ચરિત્ર
કાઉસગ્ગ ધ્યાનમાં રહી શાસનદેવીને યાદ કરી. પંચપરમેષ્ટિ ધ્યાનમાં અપૂર્વ શીલ મહાભ્યવાળી રતિસુંદરીના શીલ મહાભ્યથી શાસનદેવી પ્રગટ થઈ. “સતીઓમાં શિરોમણી રાજાને પ્રતિબોધ કરનારી તારું કલ્યાણ થાઓ.” દેવી સ્તુતિ કરતાની સાથે સતીના વિશાળ નેત્રો પ્રગટ થયા. દેવી તો અદશ્ય થઈ ગયા પણ સતીનો મહિમા જગતમાં ગવાઈ રહ્યો.
રાજાએ સતીની ખૂબ સ્તુતિ કરી, દાનથી સત્કાર કરી માનભેર પોતાના વિશ્વાસુ પ્રધાનો સાથે પતિના ઘેર નંદપુર મોકલી દીધી. ચંદ્રરાજા ને કહેવડાવ્યું, “તમે મારા ભાઈ જેવા છો. યુદ્ધના મેદાનમાં મેં તમને છેતર્યા છે મારો અપરાધ ક્ષમા કરજો. મારા ધર્મગુરુ અને ધર્મભગિની આ રતિસુંદરી કે જે સતીની શાસન દેવીએ રક્ષા કરી છે તેના પર લેશમાત્ર શંકા કરતા નહી.” પ્રધાનો એ ચંદ્રસિંહની રાજસભામાં ઉપરોક્ત સંદેશો કહ્યો. રતિસુંદરીને જોઈને રાજી થયેલા રાજાએ રાજપુરુષોનું યોગ્ય સન્માન કરી તેમને વિદાય કર્યા.
રતિસુંદરી રાજ્યલક્ષ્મીના સુખ ભોગવી આયુક્ષયે અનુક્રમે પ્રથમ કલ્પમાં દેવી થઈ.
ન જ બુદ્ધિસુંદરી જ સાકેતપુર નગરના મંત્રીની પુત્રી બુદ્ધિસુંદરી યુવાન અવસ્થામાં આવી ત્યારે એના પિતાએ સુરત નગરીના સુકીર્તિ રાજાના મંત્રી સાથે પરણાવી. બુદ્ધિસુંદરી સાસરે આવીને સુખેથી પોતાનો સમય વ્યતીત કરતી હતી. એક દિવસ દુઃખની વાદળી અવરાઈ ગઈ. એક દિવસ રાજા સુકીર્તિએ બુદ્ધિસુંદરીને પોતાની અગાસી ઉપર સખીઓ સાથે ક્રીડા કરતી જોઈ. રાજા ચમકી ગયો. અનેક રાજપુત્રીઓનો સ્વામી છતા મંત્રી પત્નીને જોઈને એના સૌંદર્યમાં મોહી પડ્યો. મંત્રી પત્નીને પોતાની પત્ની કરવાની અભિલાષા જાગી. રાતના સમયે એક હોંશિયાર દાસીને બુદ્ધિસુંદરી પાસે મોકલી. દાસી આવીને બુદ્ધિને અનેક પ્રકારે સમજાવવાનો પ્રયત્ન કરી રહી. બુદ્ધિસુંદરીએ દાસીને અપમાનિત કરીને
