________________
શ્રી પૃથ્વીચંદ્ર - અને ગુણસાગરનું સરલ - ચરિત્ર છે. એને રોકાનાર કોણ? તરત એક ભયંકર સ્વરૂપ વાળો રાક્ષસ પ્રગટ થયો અને બોલ્યો, “જો તું વનરાજ હોય તો મારા પ્રહારને સહન કર.” એ ભયંકર પુરુષને કમલસેન પોતાના જાજરમાન પ્રભાવમાં બોલ્યો, “આવી જા. પહેલો ઘા તું કર” અટ્ટહાસ્ય કરતા રાક્ષસે કહ્યું, “પહેલા તું કર.” કમલસેને કહ્યું, “હું નિર્દોષ ઉપર ક્યારેય પ્રહાર કરતો નથી.”
કમલસેનની હિંમતથી પ્રસન્ન થયેલા રાક્ષસે પોતાનું ભયંકર સ્વરૂપ સંકેલી લીધું અને સૌમ્ય સ્વરૂપ ધારણ કરીને બોલ્યો, “કુમાર તું જ અંગલક્ષ્મીને યોગ્ય છું.” કુમારે સામુ પૂછ્યું કે તે કોણ છે ? પેલા પુરુષે જવાબ આપ્યો કે તે ચંપાનગરીનો અધિષ્ઠાયક દેવ છે. પેલા પ્રૌઢ નાયિકા પોતાનું રાક્ષસી સ્વરૂપ એ બધું કુમારની પરીક્ષા અર્થે હતું કુમારે પૂછ્યું પરીક્ષાની શી જરૂર? દેવ ખુલાસો કરે છે કે ચંપાપુરનું રાજ્ય અને રાજકુમારી કુમારને ટૂંકસમયમાં વરશે. એમ કહી દેવ અદશ્ય થઈ ગયો. કુમાર કોલસેન થોડું આગળ ચાલે છે ત્યારે નજીકમાં જ નાના મોટા વૃક્ષો અને કમળોથી પરિપૂર્ણ સ્વચ્છ પાણીનું સરોવર જુએ છે. પોતાનો થાક ઉતારવા સરોવરમાં સ્નાન કરવાનો વિચાર કરે છે. સ્નાન કરીને બહાર નીકળે છે ત્યારે સુંદર ઘોડા પર બેઠેલા એક પુરુષ પર તેની નજર પડે છે. બંનેની આંખો મળે છે ત્યારે પેલો પુરુષ કમલસેનને ઘોડા પર બેસી જવાનું કહે છે. કમલસેન કારણ પૂછે છે એટલે જાણવા મળે છે કે ચંપાનગરીના નરેશ બાજુના ઉદ્યાનમાં છે તેમના મહેમાન બનવાનું આમંત્રણ હોય છે.
કુમાર પેલા પુરુષ સાથે ઘોડા પર બેસીને નંદનવનમાં જાય છે. ત્યાં અશોકવૃક્ષ નીચે બેઠેલા ગુણસેન રાજા અને તેમના મંત્રી સ્વાગત કરે છે. અનેક વાર્તાલાપ થાય છે અને રાજા સાથે રથમાં બેસી ચંપાનગરીમાં પ્રવેશ કરે છે. રાજા પોતાના મહેલમાં જાય છે અને મંત્રી કુમારને પોતાના ઘેર લાવે છે. મંત્રીની સેવા ભક્તિથી (આગતાસ્વાગતા) કુમાર પોતાનું ઘર ભૂલી જાય છે. એમ દિવસ પુરો થાય છે અને રાત પડે છે. રાત્રે મંત્રી કુમાર પાસે આવે છે અને એકાંતનો સમય શોધી કુમારને વાત કરે છે, “રાજકુમાર,
