________________
શ્રી પૃથ્વીચંદ્ર - અને ગુણસાગરનું સરલ - ચરિત્ર
શું બોલવું તે કોઈને સમજ પડી નહિ. બીજી બાજુ રાજા વિલાપ કરતો હતો. તેના પશ્ચાતાપનો પાર ન હતો. તેણે મંત્રીને કહ્યું, “નિર્દોષ અને પવિત્ર પ્રિયાને મરાવી નાખી હવે મારે પ્રાયશ્ચિત કરવું છે. તમે નગર બહાર લાકડા એકઠા કરાવી ચિતા તૈયાર કરાવો. તેમાં હું અગ્નિસ્નાન કરીશ.” આવી વાત સાંભળી લોકો હાલી ગયા. રાણીઓ રૂદન કરવા માંડી, મંત્રીશ્વરો, મોટા રાજ પુરુષો અને નગરના મહાજનો રાજાને વિનવવા માંડ્યા એક પાપ તો થઈ ગયું હવે બીજું પાપ શું કામ કરો છો ? મંત્રીઓની અનેક પ્રકારની આજીજી છતાં શંખરાજ ઘોડા પર સવાર થઈ નગર બહાર બળી મરવા ચાલવા માંડ્યો. પશ્ચાતાપથી ધગધગતા હૈયા પર કોઈપણ ઠંડુ પાણી રેડી શક્યું નહીં.
19
કોઈની વિનંતી કે શિખામણની રાજા પર અસર થઈ નહી એટલે છેલ્લા ઉપાય તરીકે ગજશેઠે વિનંતિ કરી કે અહીં નજીકમાં જીનેશ્વર ભગવાનનું દેરાસર છે ત્યાં પ્રથમ દર્શન કરવા. પરભવનું ભાતુ બંધાશે એમ વિચારી રાજા જિનેશ્વર ભગવાનના દર્શન કરવા તૈયાર થયા. દર્શન કરી નજીકમાં રહેતા જ્ઞાની મુનિશ્વર પાસે ગયા અને તેમને વંદન કર્યા. જ્ઞાની ગુરુએ રાજાની મુશ્કેલી સાંભળી ઉપદેશ આપ્યો, “જન્મ, જરા અને મૃત્યુથી ભરપુર આ સંસાર રોગ, શોક, આધિ, વ્યાધિ અને ઉપાધિથી ભરેલો છે. તેમાં દેવતા, નારકી, મનુષ્ય અને તિર્યંચ આ ચારે ગતિમાં ભ્રમણ કરતા જીવો અનંત દુઃખો ભોગવે છે. ક્રોધ એ આત્માનો અધોગતિ તરફ લઈ જનારો ભયંકર દુર્ગુણ છે. તારી જેમ ક્રોધને વશ થયેલા પ્રાણીઓ ઘણા અનર્થ કરે છે. એવો ભયંકર ક્રોધ કરવાવાળો પદ્મરાજા કંઈ ઓછા અનર્થને પામ્યો નથી.”
રાજા પૂછે છે. આ પદ્મરાજા કોણ છે ? બળી મરવા તૈયાર થયેલા રાજાને વિલંબ કરાવવા ગજશેઠ જિનદર્શન અને ગુરુવંદનના પ્રસંગો ઊભા કર્યા ભાગ્યોદયે બંને લાભ રાજાને મળ્યા અને તેમાંય પાછી પદ્મરાજાનું કથાનક સાંભળવાની જિજ્ઞાસા પણ જાગૃત થઈ. પાપના ઉદયમાં પણ મહાન માણસોનું પુણ્ય પણ કામ કરી જાય છે, અને રાજા પદ્મરાજાનું કથાનક સાંભળવા તૈયાર
થયો.
