________________
શ્રી પૃથ્વીચંદ્ર - અને ગુણસાગરનું સરલ ચરિત્ર
·
203
નહિ. તપને પારણે ગમે તેવો નિરસ આહાર મળે તો પણ તેઓ રાગદ્વેષ ધારણ કરતા નહિ,. એકાકીપણે ગુરુઆજ્ઞાએ વિહાર કરતા એ મહામુનિ કુસુમાયુધ એક દિવસ સુભૌમ નામના ગામે આવ્યા. તે ગામના શૂન્યગૃહમાં રાત્રીના સમયે પ્રતિમા ધારણ કરીને ધ્યાનમાં રહ્યા. મધ્યરાત્રીના સમયે કોઈક પ્રમાદીએ એ ગામમાં કોઈના મકાનમાં અગ્નિ મુક્યો. તે અગ્નિ ગામને બાળતો અનુક્રમે ધર્મધ્યાનમાં સ્થિર મુનિના ગૃહને પણ બાળવા લાગ્યો. અગ્નિના ઉપસર્ગથી મુનિ ચલાયમાન થયા નહિ. ધીમે ધીમે અગ્નિ મુનિને પણ બાળવા લાગ્યો. ધર્મધ્યાનમાંથી મહામુનિ શુકલધ્યાનમાં આવ્યા એ મુનિએ અગ્નિનો ઉપસર્ગ સહન કર્યો પણ ધ્યાન કે ચિત્તની સ્થિરતાનો ત્યાગ કર્યો નહિ શુભ ભાવનામાં આસકત એ મુનિ અગ્નિનો ઉપસર્ગ સહન કરી કાળ કરી સર્વાથ સિદ્ધ નામના અનુત્તર વિમાનમાં ઉત્તમ દેવ થયા.
પ્રાતઃકાળે મહામુનિએ અગ્નિથી દગ્ધ થયેલા જોઈ ગામના લોકો હાહાકાર કરવા માંડ્યા. પોતાનું દુઃખ ભૂલી ગયા. શોક કરતા તેમણે મુનિની ઉચિત ક્રિયા કરી. એ સમયે શ્રી સુંદરાચાર્યને કેવલજ્ઞાન ઉત્પન્ન થવાથી આસન્ન રહેલા દેવતાઓ તેમની પૂજા કરવા લાગ્યા. તેમણે સુવર્ણકમલ રચ્યું અને તેની ઉપર બેસી સુંદરાચાર્યે દેશના આપી. દેશના સમાપ્ત થયે કુસુમકેતુ એ પૂછ્યું, “ભગવાન ! અત્યારે કુસુમાયુધ મુનિ ક્યાં વિચરતા હશે ?’” કેવલી ભગવાને જ્ઞાનથી મુનિનો વૃત્તાંત જાણીને કહ્યું, “કુસુમાયુધ મુનિના જીવને ધન્ય છે. તેમણે અગ્નિનો ઉપસર્ગ સહન કરી આત્મહિત સાધી લીધું છે.” ભગવાને કુસુમાયુધને વૃત્તાંત જાણી કુસુમકેતુને કહ્યું, “જેમણે પોતાનું આત્મહિત સાધી લીધુ છે એવા મહામુનિનો શોક તું કરીશ નહિ. તું એમને અલ્પ સમયમાં જ મળીશ અને થોડા જ કાળમાં બંન્ને ભવસાગર તરી પાર થશો.’ કેવલી ભગવાનના વચન સાંભળી કુસુમકેતુ મુનિ અધિક વૈરાગ્યવાળા થઈને દ્રવ્યઅને ભાવશલ્ય દૂર કરી અનશન અંગીકરા કર્યુ. પચીસ દિવસના અંતે એ મુનિ કાળ કરીને સર્વાર્થ સિદ્ધ વિમાનમાં દેવ થયા.