________________
શ્રી પૃથ્વીચંદ્ર - અને ગુણસાગરનું સરલ - ચરિત્ર
173
મહાન કાર્યો કરનાર નો પૂર્વભવ કેવો હશે તે જાણવાની રાજાને જિજ્ઞાસા જાણી પુરોહિત કહ્યું કે કુસુમાકર ઉદ્યાનમાં શ્રી જયનંદનસૂરીશ્વર પધાર્યા છે. જે રાજાની ઇચ્છા પૂરી કરી શકે છે. રાજા પરિવાર સાથે ગુરુને વાંદવા આવ્યા અને ધર્મોપદેશ સાંભળવા બેઠા. ગુરૂએ ઉપદેશ આપવાનો ચાલુ કર્યો.”
શુભ અને અશુભ કર્મથી પ્રાણીઓ ઉચ્ચ અને નીચ કુળમાં જન્મ લે છે. રાજા અને રંક, વિદ્વાન અને મૂર્ખ, સુખી અને દુઃખી, સ્વરૂપવાન અને કદરૂપા એ બધા શુભ અશુભ કર્મના ભેદો સમજવા. દયા કરીને માણસ પુણ્ય ઉપાર્જન કરે છે તેમજ ચારિત્રધર્મની આરાધના કરીને સ્વર્ગનું સુખ મેળવે છે. માટે તમે પણ જિનેશ્વર ભગવાને કહેલો શુદ્ધ ધર્મ આરાધો.”
ગુરુની વાણી સાંભળી રાજા શ્રીબલે ગિરિસુંદર અને રત્નસારનો પૂર્વભવ પૂક્યો. જેના ઉત્તરમાં ગુરૂએ રાજાને શંખરાજા અને લાવતી રાણીથી શરૂ કરીને સર્વ ભવ કહી સંભળાવ્યા. ઉપરાંત કહ્યું કે રૈવેયક્તા સુખ ભોગવી રાજાના કુળમાં જન્મ લીધો છે. તે રાજનું પણ પુણ્ય છે. રાજાની જિજ્ઞાસાથી ગુરુએ રાજા શ્રીબલનો પૂર્વભવ કહેવો શરૂ કર્યો. “પ્રતિષ્ઠાનપુર નગરમાં સુમેળે નામે કુળપુત્રને વિધ્ય અને શંબર નામે બે પુત્રો હતા. પોતાની ગરીબીના કારણે બંને પુત્રો ધન કમાવા કાંચનપુર તરફ ગયા. માર્ગમાં ભોજન સમયે એક કંદોઈની દુકાનેથી મીઠાઈ વગેરે લાવીને કોઈ વૃક્ષ નીચે ભોજન કરવા બેઠા. ભાગ્યયોગે તે સમયે મહિનાના ઉપવાસી કૃશ થયેલા મુનિ ધર્મલાભ કહેતા ત્યાં આવી ચડ્યા. એ મહામુનિને જોઈ ભક્તિવાળા હૃદયથી નિર્દોષ મિષ્ટાનથી તેમને પ્રતિલાભિત કર્યા. મન, વચન અને કાયાના શુભ કર્મથી તેમણે ભોગ્ય કર્મ ઉપાર્જન કર્યું. તે સમયે યક્ષના મંદિરમાં આવેલી બે રાજકન્યાઓ તેમની અને દાનની પ્રશંસા કરવા માંડી. એ રીતે ચારે જણે એક સરખું ઉપાર્જન કર્યું. બંને ભાતાઓ દાનની અનુમોદના કરતા કાંચનપુરના ઉદ્યાનમાં જઈને વિશ્રામ કરવા બેઠા. તે સમયે કાંચનપુર નગરના ચંદ્રરાજાનો હસ્તિ સ્તંભ તોડીને નગરમાં રંજાડ કરવા માંડ્યો. જેથી લોકો ગભરાઈ ને નાસભાગ કરવા માંડ્યા. બંને ભાઈઓ કોલાહલ સાંભળીને
