________________
શ્રી પૃથ્વીચંદ્ર - અને ગુણસાગરનું સરલ - ચરિત્ર
133
આપ્યા નહિ. છેવટે સિદ્ધદરે એ પુસ્તક જોઈ તેનો પહેલો શ્લોક વાંચી એના તત્વનો નિશ્ચય કરી પુસ્તક પાંચસો રૂપિયા આપીને ખરીદી લીધું. કપિલ પૈસા લઈને પોતાના નગર તરફ જતો હતો અને લૂટારુંઓ એ મારીને તેની પાસેથી ૫૦૦ રૂપિયા પડાવી લીધા. કપિલા પાછો ઠેરની ઠેર
સિદ્ધદત્તના પિતાએ રાત્રે પાંચસો રૂપિયાની વાત જાણી અને ગુસ્સે થઈને ઘરમાંથી કાઢી મુક્યો. રાત્રે નગરના દરવાજા બંધ હોવાથી નજીકના દેવમંદિરમાં પુસ્તક હાથમાં રાખીને ઊંઘી ગયો.
૪ સિદ્ધદર :
ચંદ્રભા નગરીના રાજાને એક પુત્રી હતી. તેવી જ રીતે મંત્રી, શ્રેષ્ઠી અને પુરોહિતને એક એક પુત્રી થઈ. ચારેય એક જ શાળામાં ભણીગણીને અનુક્રમે યૌવનવયમાં આવી. ચારેય જણા ઘણોખરો વખત સાથે જ પસાર કરતી હતી. ચારેય બાળાઓ વિચાર કરે છે કે તેમના પિતા ચારેયને જુદે જુદે પરણાવશે તો એકબીજાનો વિયોગ શી રીતે સહન કરશે? વિચારતા અંતે તેમણે નિર્ણય કર્યો કે તેઓ એક જ વરને વરશે જેથી જુદાઈનો સમય આવે જ નહિ.'
રાજસભામાં આવેલા કોઈ રાજસેવકના સદાચારથી રાજકુંવરીની નજર તેના પર ઠરી તેણે ખાનગીમાં પેલા રાજસેવકને બોલાવ્યો અને પોતાના મનની વાત કરી. રાજસેવક વાત સાંભળી ચિંતામાં પડી ગયો પણ રાજકુમારીની વિનંતી કબૂલ રાખી નહિ. પોતાની વિનંતી અફળ જવાથી રાજકુંવરીએ દમ ભીડાવ્યો, “લક્ષ્મી ચાંદલો કરવા આવે છે અને તું મોટું ધોવા જાય છે? મારી માગણી કબૂલ નહિ કરે તો તને મરાવી નાખીશ.” રાજકુંવરીના દમથી રાજસેવકે વાત કબૂલ રાખી. કુંવરીએ અમુક દિવસનો સંકેત કર્યો અને કહ્યું, “તે દિવસે પેલા દેવમંદિરમાં તારે આવવું. હું પણ વિવાહની સામગ્રી લઈને આવીશ. રાજસેવક પોતાના સ્થાને જઈને વિશરવા