________________
134
શ્રી પૃથ્વીચંદ્ર - અને ગુણસાગરનું સરલ - ચરિત્ર
માંડ્યો કે સ્ત્રીઓમાં મારે ફસાવું નથી. અને રાતદિવસ ચિંતા કરવા માંડ્યો. સંકેતનો દિવસ આવી પહોંચ્યો ત્યારે તેણે પાછો વિચાર કર્યો કે “સ્ત્રી ખાતર હું મારા કુળને કલંકિત કરીશ નહિ, વળી રાજા તો પોતાનો સ્વામી કહેવાય. સ્વામી દ્રોહ કેવી રીતે કરાય?” એમ વિચારીને રાત્રી સમયે નગર બહાર ચાલ્યો ગયો પણ સંકેતના સ્થળે ગયો નહિ. દૈવયોગે રાજકુમારીએ જે સમય પેલા રાજસેવકને આપેલો તે સમયે સિદ્ધદત્ત એ મંદિરમાં દાખલ થઈ નિરાંતે સુઈ ગયો. વિવાહની સામગ્રી લઈને રાજકુમારી પોતાની સખીઓ સાથે રાત્રીના પહેલા પ્રહરે દેવમંદિરમાં આવી ભરઉંઘમાં પડેલા સિદ્ધદત્તને પેલો રાજસેવક માની તેને સ્પર્શ કરી ગાંધર્વ વિધિથી તેની સાથે લગ્ન કરી લીધા. લગ્ન કાર્યથી પરવારીને પૂછ્યું “હે સ્વામી વાહન તૈયાર છે? આપણે ગુપ્ત રીતે પલાયન થઈ જવાનું છે. સવારે રાજા જાણશે તો શું થશે?” “સવારની વાત સવારે અત્યારે ઊંઘવા દે” એમ કહી સિદ્ધદત્ત વળી પાછો ઊંધી ગયો. રાજકુમારીને શંકા થઈ કે આતો પેલો પુરુષ નથી લાગતો. એણે દીપક પ્રગટાવી જોયું તો મનોહર સુકમાર પુરુષને જોઈને ખુશ થઈ. એ દરમિયાન પેલી પુસ્તિકા તરફ એની નજર ગઈ. એણે પ્રથમ પાદ વાંચી એની આગળ સળીથી પોતાની આંખમાંથી અંજન કાઢીને લખ્યું અને ચાલી ગઈ પછી બીજા પ્રહરે મંત્રીપુત્રી આવી પહોંચી. રાજકુમારીએ ત્રણે સખીઓને જણાવી દીધું હતું. અને તે સંકેત મુજબ ચારે સખીઓએ ચારે પ્રહર પોતપોતાના લગ્ન માટે નક્કી કર્યા હોવાથી બીજા પ્રહરે મંત્રીપુત્રીએ આવીને ગાંધર્વલગ્ન કરી લીધું અને પુસ્તકમાં બે પદ પછી વિચારીને ત્રીજુ પદ લખી ચાલી ગઈ તેવી જ રીતે ત્રીજો પ્રહરે શ્રેષ્ઠીસુતા આવીને તે જ પ્રમાણે કરી ચોથા પ્રહરે પુરોહિતબાળા આવી પહોંચી. તેણીએ આ બધી હકીકત જાણી નવીન શ્લોક - પુસ્તકમાં લખવાનો વિચાર કર્યો. અને નવો શ્લોક લખી પુરોહિતવાળા પણ પોતાનું કાર્ય સમાપ્ત કરીને ચાલી ગઈ.
