________________
શ્રી પૃથ્વીચંદ્ર - અને ગાસાગરનું સરલ - ચરિત્ર
113
આપની ઇચ્છાને આડે કોણ આવી શકે? છતાં પણ એક વિનંતી કરું છું પરદેશ જવામાં ડગલે ને પગલે વિનોનો પાર નથી. આપ સુકોમળ કાયાવાળા છો. તેથી ભાગ્યથી પ્રાપ્ત થયેલું આ રાજય આપ ભોગવો. પૂર્વના પુણ્યના સાક્ષાત ફળ સમાન આ મોટું રાજ્ય આપને મળ્યું છે એનાથી વિશેષ ફળની ઈચ્છા ના રાખો.” મંત્રીએ ઘણું સમજાવ્યા છતાં રાજાએ પોતાનો નિશ્ચય છોડ્યો નહિ. રાત્રીના ચોથા પ્રહરે માત્ર એક ખડગ લઈ રાજા ગુપચુપ નગર બહાર નીકળી ગયો. સારા શુકન થયા અને રત્નશિખ ઉત્તર દિશા તરફ ચાલ્યો.
મનોરથરૂપ રથમાં બેસીને, પુણ્યરૂપી સૈન્ય ધરાવતો અને સંતોષરૂપી મંત્રીને સાથે લઈને રત્નશિખ અનેક ગામ, નગર, પર્વત, નદી નાળાં વગેરે જોતો, મુનિની માફક ક્ષમા ધારણ કરતો, ભોંય પર સુઈ જતો ભૂખ અને તરસ સહન કરતો, દેશ દેશ ફરતો અનુક્રમે ભયંકર અટવીમાં આવ્યો. એ ભયંકર અટવીમાં કોઈનો પણ ભય રાખ્યા સિવાય આગળ વધ્યો તો એક ભયંકર અને વિકારળ વિચિત્ર ગજરાજ એણે જોયો. તે મદોન્મત હાથીની નજર સામે આવી રહેલા રાજા પર પડી. પોતાની સામે આવતા રાજાને જોઈને બીજાની હાજરી સહન નહિ કરી શકનારો ગજરોજ ક્રોધથી તેને મારી નાખવા સામે ધસ્યો. પોતાની સામે દોડ્યા આવતા આ વિકરાળ ગજરાજને જોઈ રત્નશિખ સાવધ થઈ ગયો. તેને ભગાડી-દોડાવીને યુદ્ધ કરતા કરતા થકવી નાખ્યો. રત્નશિખે હાથીને એવી રીતે વશ કરી લીધો.
આકાશમાંથી મનોહર અને સુગંધી પુણો ગુંથેલી સુંદર માળા વિજયી રત્નશિખના ગળામાં પડી. તેણે ઉપર જોયું તો સ્વર્ગની અપ્સરા સમાન વિદ્યાધર બાળાઓ હતી અને સારું થયું સારું થયું બોલતી ચાલી ગઈ. રત્નશિખ એ પર્વત સમાન ગજરાજ ઉપર બેસીને પેલી સુગંધમય પુષ્પમાળાથી શોભતી ઉત્તર દિશાએ ચાલવા માંડ્યો. આગળ જતા સ્વચ્છ જળનું સરોવર આવ્યું. હાથી પરથી કૂદીને રત્નશિખ સરોવરમાં સ્નાન કરવા ઉતરી પડ્યો. સ્નાન કરીને થાક ઉતારવા, સરોવરના કાંઠે આવેલા મોટા વૃક્ષની નીચે રત્નશિખ