________________
શ્રી પૃથ્વીચંદ્ર - અને ગુણસાગરનું સરલ - ચરિત્ર તેમની વાત સાંભળી દયાવાન સુમિત્રએ રાક્ષસ ક્યાં જાય છે અને ક્યારે આવે છે તે વિષે પૂછપરછ (પૃછા) કરી. બાળાઓ એ કહ્યું કે તે રાક્ષસ રાક્ષસદ્વીપમાં જાય છે. અને બેત્રણ દિવસે આવે છે. અહીં અઠવાડિયું પંદર દિવસ રહે છે પછી પાછો જતો રહે છે. આજે આવવો જોઈએ, એટલે આજની રાત સુમિત્રએ ભોંયરામાં રહેવું. તેને વાત યોગ્ય લાગી. એટલે શ્વેતાંજનથી બંને બાળાઓને કરભીરૂપે બનાવી નીચે ઉતરી ભોંયરામાં છુપાઈ ગયો.
108
સંધ્યા સમયે રાક્ષસ આવી પહોંચ્યો. તે બંનેને મૂળ સ્વરૂપ ધારણ કરાવતો બોલ્યો, “માણસ ગંધાય છે.” બંને બાળાઓએ પોતે જ મનુષ્ય અહીં છે તેવો વિશ્વાસ પમાડ્યો. તેમના વચનથી વિશ્વાસ પામેલ રાક્ષસ રાત્રી પસાર કરી પ્રાતઃકાળે જવા માંડ્યો પોતાને કરભી બનાવે તે પહેલા બાળાઓ એ કહ્યું, “અમને એકલા ભય લાગે છે એટલે તમારે જલદી થી આવવું.” રાક્ષસ તેમનું વચન સ્વીકારી કરભી બનાવી ચાલ્યો ગયો તે ગયો એટલે સુમિત્ર ઝડપથી ઉપર આવ્યો અને બંને કરભીયુગલમાંથી કૃષ્ણાંજનથી મૂળ સ્વરૂપે પ્રગટ કરી.
આ બંને મહાન રૂપવાન કન્યાઓને ફરીથી કરભી બનાવી એક ઉપર રત્ન વગેરે ઝવેરાત લાઘું અને બીજી પર પોતે બેઠો. બંને અંજનની ડબીઓ અને સળીઓ લઈને ઝડપથી મહાશાલપુર નગર તરફ ચાલ્યો. મહાશાલપુર તરફ જતા એક સિદ્ધ પુરુષ મળ્યા. એ મંત્રસિદ્ધ પુરુષને પોતાની હકીકત કહી સંભળાવી. સિદ્ધ પુરુષે વાત સાંભળી સુમિત્રને આશ્વસાન આપ્યું. પાછળથી રાક્ષસ ક્રોધથી ધમધમતો આવી પહોંચ્યો. એ ભયંકર રાક્ષસને જોઈ સુમિત્ર તો નાસી ગયો, પણ પેલા સિદ્ધ પુરુષે મંત્રવિદ્યાથી એ બળવાન રાક્ષસને થંભાવી દીધો. મંત્રની અપૂર્વ શક્તિથી રાક્ષસનો મદ ગળી ગયો. મંત્રસિદ્ધ પુરુષને વંદન કરીને બોલ્યો, “હે મહાભાગ ! મને મુક્ત કર. અમારા જેવા બળવાનથી પણ મંત્રશક્તિ અધિક બળવાન છે તેની આજે જ ખબર પડી.” સિદ્ધપુરુષે રાક્ષસને કહ્યું, “પહેલા સુમિત્ર સાથેના વેરનો ત્યાગ કર.” રાક્ષસ બોલ્યો, “મારી આ બે પ્રિયાઓ મને પાછી અપાવો.” સિદ્ધ પુરુષે
