________________
શ્રી પૃથ્વીચંદ્ર - અને ગુણસાગરનું સરલ - ચરિત્ર
કેટલાક સમય પછી પેટી ગંગાના પ્રવાહમાં તણાતી આવતી જોઈ શિષ્યોએ ગુરુની વાણીની પ્રશંસા કરીને પેટી પાણીમાંથી કાઢી લીધી અને ગુરુ પાસે લાવીને મુકી દીધી. ગુરુએ ગુપ્તરૂમમાં એ પેટી મુકાવી. આજના દિવસને ધન્ય માનતો તે પરિવ્રાજકે સૂર્ય અસ્ત થતા પોતાના શિષ્યોને કહ્યું, “તમે બધા આજે મઠના દ્વારને તાળુ મારી દૂર જઈને રાત વીતાવજો. કોઈની બૂમ સાંભળો તો પણ તમે મઠ પાસે આવશો નહિ. મારો મંત્ર સિદ્ધ થયા પછી તમને બોલાવીશ.” શિષ્યો મઠને તાળું મારી દૂર જતા રહ્યા પેલો પવ્રિાજક મનમાં ખુશ થતો પેટી પાસે આવીને બોલ્યો, “હે ભદ્રે ! ગંગાદેવીએ પ્રસન્ન થઈને તમારો બંનેનો વર થવાનું મને વરદાન આપ્યું છે. માટે આજથી હું તમારો પતિ છું.” એવા મંત્રને ભણતા પેટી ઉઘાડીને જેવો પેટીમાં પોતાનો હાથ નાખ્યો તેવી જ ચપળ સ્વભાવવાળી અને પેટીમાં પુરાઈ રહેવાથી ભૂખ અને તરસથી વ્યાકુળ થયેલી એ વાનરીઓએ એને વલુરી નાખ્યો. વાનરીઓના ત્રાસથી બૂમો પાડતો પરિવ્રાજક ધમપછાડા કરવા લાગ્યો. શિષ્યોને બૂમો પાડવા માંડ્યો. અને છેવટે વિલાપ કરતો ભૂમિ પર મૂર્છિત થઈને પડી ગયો. બૂમો સાંભળવા છતાં તેના શિષ્યોમાંથી કોઈ પાસે આવ્યું નહિ. ભૂમિ પર પડેલા પરિવ્રાજકના શરીરને ચૂથતી હાડમાંસનું ભક્ષણ કરતી અને રક્તનું પાન કરતી વાનરીઓથી ચુંથાતો તે તાપસ મરણ પામીને અજ્ઞાન તપથી અજ્ઞાનથી ભરેલો રાક્ષસ થયો. વાનરીઓ લાગ મળતા નાસી ગઈ. પ્રાતઃ કાળે શિષ્યોએ ગુરુને મરણ પામેલા જાણી તેમની. ઉત્તરક્રિયા કરતા શોક કરવા માંડ્યા.
107
રાક્ષસ થયેલા પરિવ્રાજકે વિભંગજ્ઞાનથી સુભૂમ રાજાનું કરેલું જાણી તરત જ સુભૂમ રાજાને મારી નાખ્યો એના જુલમથી નગરના લોકો નાસી ગયા પણ પરભવના પ્રેમથી અમો બંનેને મીઠી નજરે જોતો. તે જ્યારે બહાર જાય છે ત્યારે શ્વેત અંજનથી કરભીરૂપે બનાવે છે અને આવે છે ત્યારે કૃષ્ણાંજનથી સ્રીરૂપે પ્રગટ કરે છે. આ અમારી કથા છે. આ રાક્ષસના પંજામાં કેટલાય સમયથી અમે હેરાન થઈએ છીએ. માટે અમને આ પાપીના પંજામાંથી મુક્ત કરો.”