________________
પૃથ્વીચંદ્ર - અને ગુણાસાગરનું સરલ - ચરિત્ર ગજરાજ, વાયુવેગવાળા અશ્વો, મુગટધારી સામંતો રાજાઓ, મંત્રીઓ, રૂપવતી લલનાઓ, સુવર્ણ અને રત્નોથી ભરેલા ભરપુર ભંડારો, ગગનચુંબી પ્રાસાદો તેમજ દેવને દુર્લભ એવા ભોગો એ બધુંય ધર્મથી મળી શકે છે માટે તું ધર્મની આરાધના કરી જેથી આ ભવમાં તેમજ ભવાંતરમાં તારું સારું થાય.” . મુનિરાજનો એ પ્રમાણે સુધારસ સમાન ઉપદેશ સાંભળીને શ્રદ્ધા ધારણ કરી એ બોલ્યો, “હે ભગવન ! આપ મારા પ્રત્યે વાત્સલ્યમય છો પરંતુ અનાર્ય અને પામર - મૂર્ખ એવા મને એ ધર્મ કરવાનું સૌભાગ્ય શી રીતે પ્રાપ્ત થાય ? માટે ગૃહસ્થને ઉચિત એવો મારે યોગ્ય ધર્મ આપો.” પામરની વાણી સાંભળી ગુરુમહારાજે કહ્યું કે પંચપરમેષ્ટિ મંત્રનું ત્રણે સમય દરરોજ સ્મરણ કરવું. ભોજન સમયે અને શયન સમયે પવિત્ર થઈને ત્રણ, પાંચ કે આઠ વાર સ્મરણ કરવું. એમ કહીને મુનિરાજ પંચપરમેષ્ટિ નમસ્કારમંત્ર આપીને મુનિરાજ ચાલ્યા ગયા. પામર પણ તે દિવસથી પંચપરમેષ્ટિનું સ્મરણ કરવા માંડ્યો. પ્રતિદિવસ સ્મરણ કરતો, નિષ્પાપ જીવન વ્યતિત કરતા ઘણો સમય વીતી ગયો. અંતે વિરુદ્ધ ભાવથી મરણ પામી પરમેષ્ટિ મંત્રના પ્રભાવથી નંદીપુર નગરના પદ્યાનન રાજાની કુમુદિની રાણી થકી પુત્ર પણે ઉત્પન્ન થયો. સ્વપ્નમાં રત્નનો સમુહ જોવાથી માતાપિતા એ નામ પાડ્યુ રત્નશિખ. કુંવર કલાથી શોભતો અનુક્રમે યૌવનાવસ્થામાં આવ્યો. કોશલાધિપતિની કૌશલ્યા નામે કન્યાને કુમાર પરણ્યો અને રાજબાળા સાથે અનુપમ ભોગો ભોગવવા માંડ્યો.
એક દિવસ કુમુદિની દેવીએ રાજાના માથામાં સફેદ વાળ રાજાને બતાવ્યો. તેનાથી રાજાને વૈરાગ્ય ઉત્પન્ન થયો. રત્નશિખ કુમારને પોતાની પાટે બેસાડી રાજા પત્ની સહિત વનવાસી તાપસ થયો. રત્નશિખ અનેક સામંત અને મંત્રીથી શોભતો મોટો પૃથ્વી મંડલનો શાસક થયો. સંતોષથી રાજ કરતો હતો અને સારી સારી કથા કહેનાર પંડિતોને દાન આપતો હતો. એક દિવસ એક કથાકાર રાજસભામાં આવ્યો અને રાજા આગળ વિરાંગદ અને સુમિત્રનું કથાનક શરૂ કર્યું.
