________________
મૂળ પુસ્તક
નિવેદન
આધુનિક પંડિત શ્રીરૂપવિજય મહારાજે રચેલું આ કથાનક ખૂબ પ્રાચીન છે છતાંય આજના સમયને અનુકૂળ થાય તેવી રીતે પંડિતશ્રીએ આલેખેલું છે. જે ખચિત પત્થર સમાન લેજાવાળાને પણ હચમચાવનારું છે. ગમે તેવા હિંસક કે પાપીના હૃદયમાં પણ એક વખત તો જરૂર અરેરાટી જગાવનારું છે.
શંખરાજા અને કલાવતી રાણીના ભવથી આ ચરિત્ર કર્તાએ શરૂ કર્યું છે. તે પછી ઉત્તરોત્તર એકવીસમાં ભવમાં પૃથ્વીચંદ્ર અને ગુણસાગરને ગૃહસ્થપણામાં જ કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત થાય છે. ત્યાં સુધી ભવોભવ એમનું ચારિત્રારાધન એમના મનના ઉચ્ચ વિચારો અને ભાવનાઓ ક્રમે કરી શુદ્ધ થતી જાય છે અને સંસારમાં રહ્યા છતાં પણ એમની મનોદશા એવી તો નિર્લેપપણે વર્તે છે કે જેથી રાજ્યસુખ ભોગવવા છતાં તેમાં આસક્તિ થતી નથી બલ્ક સમય આવતા તૃણની માફક તેને ત્યજી દે છે. અને એકવીસમાં ભવમાં એમની ભાવના છેલ્લી પરાકાષ્ટાએ પહોંચી જાય છે કે જેનાથી તેમને કૈવલ્યદશા પ્રગટે છે.
આ ચરિત્રની અંદર વૈરાગ્યથી ભરેલી રસથી પરિપૂર્ણતાવાળી અનેક અવાંતર કથાઓ આવે છે. જે વાંચનારના હૃદયમાં વૈરાગ્ય ભાવનાને જન્માવે છે અને મુક્તિનો સાચો માર્ગ બતાવે છે. પંડિત શ્રી રૂપવિજયજીએ આ ગ્રંથ રચીને સમાજ ઉપર ખૂબ ખૂબ ઉપકાર કરેલો છે.