________________
એ દર્શન થતાં જ તમે કાળવિજેતા બની ગયા ! ‘દેખ દરસ અદ્ભુત મહાકાલ ત્રાસ મિટ જાય...' મૃત્યુનો ભય હવે ક્યાં રહ્યો ? મૃત્યુ એટલે માત્ર વસ્ત્ર-પરિવર્તન. વસ્ત્રને બદલતાં વાર કેટલી ? ને, જૂનું વસ્ત્ર કાઢી નવું પહેરતાં શોક કેવો ? કાળનો ત્રાસ ગયો. પર્યાયોને પેલે પાર રહેલ અચળ જ્યોતિ – શાશ્વત આત્મદ્રવ્યનું દર્શન થઈ ગયું. હવે પર્યાયોની બદલાહટથી રતિ-અતિ કેવી ?
‘નિરંજન.’
આત્મા કર્મ રૂપી અંજન-ડાઘથી રહિત છે. સિદ્ધશિલા પર આત્માનું જે સ્વરૂપ છે તે શુદ્ધ આત્મદશાનું છે.
શરીરમાં રહેલ અને મન વડે રાગ, દ્વેષ અને અહંકારમાં રાચનાર પુરુષ કર્મનાં પુદ્ગલોને ખેંચે છે અને આત્મપ્રદેશો પર તે કર્મ૨જ લાગવા દે છે. પરંતુ શુદ્ધ આત્મતત્ત્વ તો નિરંજન જ છે.
‘અકળ ગતિ.’
જેની ચાલ ન સમજી શકાય તેવી હોય. પદાર્થોની ચાલનો અનાદિનો અનુભવ છે. આત્મગતિનો ક્યાં અનુભવ છે ?
જો કે, શ્રી અરવિન્દ તો કહેશે કે જડની ચાલ પણ આત્મગતિના ખ્યાલ પછી જ સમજાશે. ‘સાવિત્રી’ માં તેઓ કહે છે :
સમાધિ શતક ૮૫
