________________
And life is filled with a spiritual joy,
And matter is the spirit's willing bride.
કવિશ્રી સુન્દરમે આનો સરસ અનુવાદ આપ્યો ઃ
‘અને જીવન આત્માના આનંદથી સભર્યું થાશે,
જડાત્મા પ્રકૃતિ થાશે સ્વેચ્છાથી આત્મની વધૂ.’
અને ત્યારે શું થશે ? શ્રી અરવિન્દ લખે છે : Even the body shall remember God. કેટલી અદ્ભુત વાત ! મન તો પ્રભુને સ્મરે જ છે, ને પ્રભુને જ સ્મરે. આત્માનું સહચર હોવાને કારણે શરીર પણ પ્રભુને સ્મ૨શે.
‘અકળ ગતિ.’
તમે અનુભૂતિની-સ્વાનુભૂતિની ધારામાં આવો તો તમને આત્માની ગતિવિધિનો ખ્યાલ આવે. બાકી શરીર સુધી જ જેની દૃષ્ટિ સીમિત છે તેને આત્મગતિ-આત્મસ્વરૂપ ક્યાંથી સમજાવાનું ? માટે કહ્યું : ‘લખ સુજ્ઞાને.’ સારા જ્ઞાન વડે તું નિહાળ કે શરીરવ્યાપી આ આત્મતત્ત્વ દૂધમાં પાણી પેઠે વ્યાપેલું લાગે છે; પણ છતાં તે ભિન્ન જ છે.
સમાધિ શતક ૮૬
