________________
सिद्धांतरहस्य 119 11
ज० अंगु० असंख्या० अने उ० त्रण गाउनी छे. तिर्यंचनी ज० अंगु० असंख्या० अने उ० एक हजार योजननी छे. देवनी ज० अंगु० असंख्या० अने उ० सात हाथनी छे. नारक अने देवनुं आयुष्य ज० दश हजार वर्षं अने उ० तेत्रीश सागरोपमनुं छे. तिर्यच अने मनुष्यनुं आयुष्य ज० अंत० अने उ० त्रण पल्योपमनुं छे. तेनी दया पालीए तो अनंत मोक्षना सुख पामीए ॥ इति जीव विचार समाप्त.
अथ श्रीवतत्त्व लिख्यतेः - हवे विवेकी सम्यक्दृष्टि जीवने, नवपदार्थ जेवा छे तेंवा-तथा रूप बुद्धि प्रमाणे गुरु- आम्नायथी धारवा. नव पदार्थ - (तत्त्व) ना नाम कहे छे:- १ जीवतस्त्व, २ अजीवतत्त्व, ३ पुण्यतत्त्व, ४ पापतत्त्व, ५ आश्रवतत्त्व, ६ संवरतत्त्व, ७ निर्जरातत्त्व, ८ बंधतत्त्व अने ९ मोक्षतत्व जीवतत्त्व ते कोने कहीए ? चैतन्यलक्षण, सदासउपयोगी, असंख्यात प्रदेशी सुखदुःखनो जाण-सुख दुःखनो जे वेदक तेने जीव कहीए. अजीवतत्व कोने कहीए ? जे जड लक्षण - चैतन्यरहित तेने अजीव कहीए पुण्यतत्व कोने कहीए ? आत्मानो जे शुभ अध्यवसाय (परिणाम) ते पुण्य कहीए. पापतस्व ते कोने कहीए? जे आत्मानो अशुभ अध्यवसाय ते पाप कहीए. आश्रवतत्त्व ते कोने कहीए ? अव्रत - अपचक्खाणवडे विषय कषायने सेववाथी जीवरूप तलावने
१ प्रथम उपाए थोकडानां पुण्य-पापनीजे व्याख्या करी ते कारण-कार्यरूप हे लाक्षणिक व्याख्या नथी.
थोकडासंग्रह भा० १
॥७॥
