Chandshastram

SR No.: 023483
Original Sutra Author: N/A
Author: Pingalacharya, Kedarnath
Publisher: Parimal Publications
Publication Year: 1994
Total Pages: 322
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 20 MB

Page 184

४ अध्यायः ]
अपि च ।
१.२. ४. ५,
1
-3-1-1
ल. गु.
Aapla
६, ८, ९, ११.१२.१४. १.२ ४. ६.
रगणः
छन्दः शास्त्रम् ।
ल. गु.
AAAA
७. ८. १०.११.१३ १४.१६. 1-1-1-1-5-1-5,
1-1-5- s
त-व-त-न्वि क-टा-क्ष-वी- क्षि-तैः प्र-स-र-द्भिः श्र-व-णा-न्त-गो-च-रैः ।
1
5-1-5-1-3-1
1-1-1-1-1
रगणः ल. गु.
Ma
१. २. ४. ५. ६. ८. ९. ११, १२, १४. १ २. ४. ६. ७.
रगणः ल. गु.
jal
८. १०.११.१३. १४.१६. 1-5 1-5,
1-1-3 1-1-1
वि-शि-खै-रि-व ती - क्ष्ण-को-टि-भिः प्र-ह-तः प्राणिति दु- एक - ₹ नरः ॥
। यथा च ।
5-1-3-1-3
ल. गु.
3-1-1-3-2
रगणः
ल. रगणः
गु.
AlA pla
१.-२. ४. ५. ६. ८. ९. ११.१२.१४. १. २. ४. ६. ७. ८, १०, ११.१३. १४.१६. 1-1-3-1-1-5-1-3-1-3 1-1-5-ऽ-1-1-5-1-5- 1- 5,
श-व- शो- णि-त-प-व-च-र्चि-तं पुरुषा - न्त्र - प्र - थि-तो- र्ध्व - मूर्ध- जम्
रगणः ल. गु.
Ala
रगणः
रगणः ल. गु.
pla
-5
१.२. ४. ५. ६. ८. २.११.१२.१४ २. ४. ६, ७, ८, १० ११ १३. १४. १६. 1-3-1-5, 1-1-2-1-1-3-1-5-1-5 1-1-1-1-1-3
व-पु-रा-न्त-र-व-ह्नि-दी-पि तं वै-ता-ली-य-मि-दं वि-लो- क्य-ताम् ॥
रगणः ल. गु. गु.
वैतालीयमिति वेतालशब्दात्कृशाश्वा ( पा० सू० ४/२/८० ) देराकृतिगणत्वाच्छण्प्रत्ययश्चातुरर्थिकः । अत्र पादग्रहणमिदं ज्ञापयति, यत् - आर्यादीनां ' पादश्चतुर्भाग: ' ( पि० सू० ४।१० ) इति व्यवस्था नास्ति ॥ गौपच्छन्दसकम् । ४ । ३३ ॥
अस्मिन् वैतालीये छन्दस्यन्ते गकारश्चेदेधिको भवति, तद् 'औपच्छन्दसकं' नाम छन्दः । तत्रोदाहरणम्—
रगणः ल. गु. गु.
२. ४. ५. ६. ८. ९.११.१२ १४ १६ २ ४ ६. ७. ८ १० ११ १३.१४. १६.१८. 5-1-1-1- 1-1-1
C10
वाक्यै र्म-धु-रैः प्र-ता-ये पू- र्वं यः प-श्वा-द-ति-सं-द-धा-ति मित्रम् |
ल. गु. गु.
ܟܟܗܝܟ
५९
रगणः ल. गु. गु.
AAAAA
2-1-3-1-1-3-2
रगण.
}
२. ४. ५. ६.८ २ ११.१२.१४.१६. २, ४, ६. ७. ८.१०.११.१३ १४.१६. १८.
। -5-1
.'3-3
1-3-1-3-3-3-3-5-1-1-3
तं दुष्ट-म-तिं वि-शि-ष्ट- गोट्या - मौ-पच्छन्द-स-कं वदन्ति बाह्यम् ॥
5-5,
१. लगयोरन्ते गकारेऽधिके यगणः सिध्यति । अत एवोकं गारुडे- 'अन्तेय पूर्वचदिदमपच्छन्दसिकं मतम् । ( पू. खं. २०८६ ) इति ।