Page Text
________________
२ परिच्छेदः] प्राकृतपिङ्गलसूत्रम् । अथोपेन्द्रवज्राछन्दःणरेन्द एक्का तअणा सुसज्जा पओहरा कण्णगणा मुणिज्जा । उविन्दवज्जा फणिराअदिट्ठा पढन्ति छेआ सुहवण्णसट्ठा ॥११७॥
नरेन्द्र एकस्तगणः सुसज्जः पयोधरः कर्णगणो ज्ञातव्यः ।
उपेन्द्रवज्रां फणिराजदृष्टां पठन्ति छेका शुभवर्णसाटकम् ॥] भोः शिष्याः, यत्रादावेको नरेन्द्रो जगणो गुरुमध्यमो गणः, ततः सुतरां सजस्तगणोऽन्तलघुर्गणः, तदनन्तरं पयोधरो जगण एव । ततः कर्णगणो ज्ञातव्यः । तदुपेन्द्रवजानामकं फणिराजेन पिङ्गलेन दृष्टं शुभं वर्णसाटकं वर्णरचितपद्यं छेका विदग्धाः पठन्ति । प्राकृते साटकं पद्यपर्यायम् ॥ अत एव छन्दोमञ्जर्याम्–'उपेन्द्रवज्रा प्रथमे लघौ सा' इत्युक्तम् ॥ वाणीभूषणे तु- पयोधरं हारयुगं दधाना करं सशङ्ख वलयद्वयं च । उपेन्द्रवज्रा भुजगैकसारा विराजते पन्नगराजकान्ता ॥ द्वितीयोऽर्थः स्पष्टः ।।। उपेन्द्रवज्रामुदाहरति-जहा (यथा)सुधम्मचित्ता गुणमन्त पुत्ता सुकम्मरत्ता विणआ कलत्ता। विसुद्धदेहा धणमन्तगेहा कुणन्ति के वव्वर सग्गणेहा ॥११८॥ [सुधर्मचित्ता गुणवन्तः पुत्राः सुकर्मरक्तं विनीतं कलत्रम् ।
विशुद्धदेहा धनवद्रोहाः कुर्वन्ति के वर्वराः स्वर्गस्नेहम् ॥] यस्य सुधर्मे चित्तं येषामेवंविधा गुणवन्तः पुत्रा सुकर्मरक्तं विनीतं कलत्रं चेद्भवति, स्वयं च विशुद्धदेहा नीरोगशरीराश्च भवन्ति चेत् । धनयुक्तगृहाश्चेत्, तदा कुर्वन्ति के वा वर्वराः स्वर्गाकानां स्वर्गे स्नेहं कुर्वन्ति । एतादृशसामग्रीयुक्तानां पुरुषाणां भूलोकः स्वर्गादप्यतिरिच्यते इति ॥ यथा वाणीभूषणे]—'न षट्पदश्रेणिभिरेणदृष्टेर्न वा नवाम्भो. धरकन्दलीभिः । अतुल्यता स्यात्कबरीलतेति दिवा समुन्मीलति नान्धकारः ॥' उठ्वणिका यथा-15), 551, ISI, ss, ११४४४४ ॥ उपेन्द्रवज्रा निवृत्ता ॥
अथोपजातयःइन्द उविन्दा एक करिज्जसु चउअग्गल दह णाम मुणिज्जसु । समजाइहिं समअक्खरदिज्जसुपिङ्गलभण उवजाइहि किज्जसु११९
(इन्द्रोपेन्द्रे एकं कुरु चतुरधिकं दश नाम जानीहि । - समजातौ समान्यक्षराणि दहि पिङ्गलो भणत्युपजातिं कुरु ॥] इन्द्रवज्रोपेन्द्रवज्रे छन्दसी एकं कुरु चतुरधिकं दश नाम १४ जानीहि । समजातौ समान्येवाक्षराणि देहि पिङ्गलो भणति । एवमुपजाति कुविति । पादाकुलकं छन्दः ॥
१. रविदासेन न व्याख्यातम् .
| SR No. | 023478 |
| Book Title | Prakrit Pingal Sutrani |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Lakshminath Bhatta, Sivdatta Pt |
| Publisher | Tukaram Javaji |
| Publication Year | 1894 |
| Total Pages | 256 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 15 MB |