________________
1
दोषेण - दूषणेन करणभूतेन उपकाररहितो भवति परो-लोको येन येन, दोषेणेति योगः । कीदृशः ? विद्विष्टः क्रुद्धः सन्, पर इति सम्बन्धः । स्वयंआत्मनैव तद् दोषपदं-दूषणस्थानं सदैव प्रयत्नेन परिहार्यं-साधुना त्याज्यमिति ॥ १३३ ॥
-
લોકને અનુસરવાના ઉપાયને કહે છે–
ગાથાર્થ અન્ય માણસ જે જે દોષસેવનથી ગુસ્સે થયો છતો અપકારી બને તે દોષસ્થાનનો સાધુએ જાતે જ પ્રયત્નથી સદા ત્યાગ કરવો જોઇએ.
ભાવાર્થ– અમુક વ્યક્તિએ અમુક અયોગ્ય કાર્ય કર્યું અને એના કારણે લોકો એના દુશ્મન થઇ ગયા. એ પ્રમાણે સાધુએ જોયું તો સાધુએ પણ તેવા કાર્યથી દૂર રહેવું જોઇએ.૧ (૧૩૩)
'तत्परिहार्य' मित्युक्तं प्राक्, तद्विपक्षभूतस्य विधिविशेषमाहपिण्डैषणानिरुक्तः, कल्प्याकल्प्यस्य यो विधि: सूत्रे | ग्रहणोपभोगनियतस्य, तेन नैवामयभयं स्यात् ॥ १३४ ॥ पिण्डस्यैषणा-गवेषणादिरूपा सा पिण्डैषणा, तत्प्रतिपादकत्वेनोपचारात् पिण्डैषणाध्ययनमुच्यते, तत्र निरुक्तो - निश्चयेन भणितः स तथा, को ? विधिरिति योगः । कस्य ? कल्प्यः - ग्राह्यः अकल्प्यः - परिहार्यः, समाहारात् तस्य, पिण्डस्येति सामर्थ्यगम्यम् । यः कश्चिद्विधिः उपभोगानुपभोगात्मकः सूत्रेसिद्धान्ते, तेन विधिना ग्रहणोपभोगयोः - आदानसेवनयोर्नियतः परिमितवृत्तिः स तथा तस्य, नियतग्रहणस्य नियतोपभोगस्य च सतः साधोरित्यर्थः । किमित्याह-नैवामयभयं स्यात् - न रोगभीतिर्भवेदिति ॥ १३४ ॥
દોષસ્થાનનો ત્યાગ કરવો એમ કહ્યું. હવે તેનાથી વિપક્ષભૂત (= गुएावान) साधुनी विशेष प्रारनी विधिने हे छे
ગાથાર્થ– સિદ્ધાંતમાં (=આચારાંગમાં) પિંડૈષણા નામના અધ્યયનમાં કલ્પ્ય-અકલ્પ્યનો (=અમુક આહાર લેવા યોગ્ય છે, અમુક આહાર ત્યાગ કરવા યોગ્ય છે એમ) નિશ્ચિતરૂપે જે વિધિ કહ્યો છે તે વિધિથી ગ્રહણ १. अन्यः कुर्वन् परस्य दृष्टः किञ्चिदप्रियकारणम् तदवेक्ष्य स्वयमपि तद् दोषस्थानं परिहार्यम् । (भोटी टीओ)
પ્રશમતિ ૦ ૧૦૪
