________________
સમાસ ૦
પૂર્વકાળમાં થનારી ક્રિયાનું સુચક નામ અને પક, સર્વ, કરત, પુરાણ, નવ અને સ્ટ-એ બધાં નામે, બીજા નામ સાથે સમાસ પામે અને તે તપુરુષ કર્મધારય સમાસ કહેવાય
શરત એટલી કે જે બે નામોને સમાસ કરવાનો છે તેમની વચ્ચે પરસ્પર સંબંધ હવે જોઈએ તથા એ બને નામે એક સરખી વિભક્તિ વાળાં પણ હેવા જોઈએ.
પૂર્વકાઢ-પૂર્વ સ્નાતઃ પાર્જિતા-સ્નારાનુત્તિ-પહેલાં સ્નાન કર્યું પછી લેપ કર્યો. અહીં જનાર શબ્દ પૂર્વકાળની ક્રિયાને સૂચવે છે. ઘણા વાર ફાટી ૨-gવરાટી-એક સાડી. ॥ ६४ ॥ नित्यं कुत्सनैरपापाद्यैः ३।१।१००
निन्धं निन्दाहेतुभिः समस्यते, स समासस्तत्पुरुषसंज्ञः कर्मधारयसंज्ञश्व स्यात् । तार्किकखसूची। अपापाद्यैरिति किम् . પાપમુનિ | હવિધિઃ |
TV વગેરે શબ્દોને છોડીને કોઈપણ નિંદનીય નામ, નિંદાના હેતુરૂપ એવા બીજા નામ સાથે પરસ્પર અર્થની સંગતતા હોય તે સમાસ પામે, શરત એ છે કે સમાસ પામનારાં નામે સરખી વિભકિતવાળાં હેવી જોઈએ; તે સમાસ પુરુષ કર્મધારાય કહેવાય.
તાણસૂરી-વલ્લભૂવી-તાર્કિક શાજાણનાર ખચી