________________
કારક છે
રૂર ॥ ५२ ॥ तुल्यार्थस्तृतीयाषष्ठ्यौ २।२।११६
मात्रा तुल्यः मातुस्तुल्यः ।
તુલ્ય શબ્દની સાથે અને સુરા અથવાળા શબ્દોની સાથે જોડાયેલા ગૌણ નામને તૃતીયા અને ષષ્ઠી વિભકિતએ લગાડવી.
તુલ્ય-માત્રા તુલ્ય, માતુ તુ=માતાની સમાન. તુચાર્યમાત્રા સમ, માતુ: સમ=માતાની સમાન. ॥ ५३ ॥ द्वितीयाषष्ठयावेनेनाऽनञ्चेः २।२।११७
पूर्वेण ग्राम ग्रामस्य । अनञ्चेरिति किम् । प्राग પ્રામા )
ન પ્રત્યયવાળા નામની સાથે જોડાયેલા ગૌણ નામને દ્વિતીયા અને ષષ્ઠી વિભકિતઓ લગાડવી. પણ ઇન પ્રત્યયવાળા નામના ૪ ધાતુ ન હોવો જોઈએ.
કૂળ પ્રાગં ગ્રામસ્થ વા=ગામની પૂર્વે. કાજૂ પ્રામાત્ર ગામથી પૂ. આ પ્રયોગમાં અન્ન ધાતુવાળા ગ્રાન્ શદિન પ્રોગ છે. કાજુ શબ્દને લાગેલે પત્ત પ્રત્યય લોપ પામેલ છે. એથી કાન ને, બદલે પ્રગમાં માત્ર પ્રાપૂ એ નિર્દેશ છે. તાત્પર્ય કે પ્રાર્ એવો નિર્દેશ છતાં તેને પ્રત્યયવાળો જ પ્રગ સમજવાનું છે તેથી પ્રા શબ્દના સંબંધવાળા પ્રામ નામને દ્વિતીયા કે ષષ્ઠી વિભકિત ન થઈ પણ માત્ર પંચમી થઈ.
