________________
૧૭૨
જૈનધર્મને સરળ પરિચય
સંતેષરૂપી અમૃતાસ્વાદના વિરોધી છે! સત્પરુષે એને એવાં જ ઓળખાવે છે! વિષયેથી લાગતું સુખ પણ બાળકને લાળ ચાટવામાં લાગતા દૂધના સ્વાદના સુખની જેમ કલ્પિત છે. વિવેકીને આમાં આસ્થા હોય નહિ. વિરતિ જ શ્રેયસ્કરી છે. ઘરવાસ એ તે સળગી ઊઠેલ ઘરના મધ્યભાગ લે છે. જ્યાં જાજ્વલ્યમાન ઈન્દ્રિયે પુણ્યરૂપી કાષ્ઠને સળગાવી દે છે! અને અજ્ઞાનપરંપરાને ધુમાડે ફેલાવે છે ! આ આગને ધર્મમેઘ જ બુઝવી શકે. માટે ધર્મમાં જ પ્રયત્ન કરવા યોગ્ય છે..... વગેરે રાગનાં કારણેમાં કલ્યાણવિરેાધ હોવાનું ચિંતન કરવું.
એથી પરમ આનંદને અનુભવ થાય છે..... O (૭) ભવવિચયમાં “અહે કે દુઃખદ આ સંસાર ! કે જ્યાં સ્વકૃત કર્મનાં ફળ ભેગવવા વારંવાર જન્મવું પડે છે. અનઘટની ઘડીની જેમ, મળમૂત્રાદિ અશુચિભર્યા માતાના પેટના બખોલમાં, કેઈ ગમનાગમન કરવા પડે છે. વળી સ્વકૃત કર્મના દારુણ દુઃખભર્યા ભેગવટામાં કઈ સહાય કરતું નથી. એમજ સંસારમાં સંબંધે વિચિત્ર બને છે. માતા પત્ની થાય!ને પત્ની માતા થાય ધિક્કાર છે આવા સંસાર ભ્રમણને!... એવાં ચિંતન સંસારદ અને સત્યવૃત્તિ ઉત્પન્ન કરે છે... ૦ (૮) સંસ્થાનવિચયમાં ચૌદરાજલકની વ્યવસ્થા ચિંતવવાની; એમાં અલેક ઊધી પડેલી બાલટી યા ઊંધી નેતરની બાસ્કેટ જે, મધ્યક ખંજરી જે અને ઉદ્ઘલેક ઊભે ઢલક યા શરાવ સંપુટ જેવું છે. અધેલકમાં પરમાધામી આદિના તીવ્ર વાસભરી સાત નરકમૃથ્વીએ છે, મધ્યલેકમાં મસ્યગલાગલ” ન્યાયના પ્રદર્શનભૂત અસંખ્ય દ્વીપસમુદ્રો
