________________
ખાસ જાણવા જેવો છે. સોરઠના ગામડે ગામડે મઢુલીમાં ફોટા રૂપે દર્શન આપતા અને બાપા સીતારામ' તરીકે આજે બિરદાવાતા સંત બજરંગદાસજી લગભગ બગદાણા ગામમાં જ વસવાટ કરતા. આજે જેમનામાં આસ્થા ધરાવતો વર્ગ ઠેર ઠેર પથરાયેલો જોવા મળે છે, એ આસ્થાનાં બીજા વર્ષો પૂર્વે રોપાઈ ગયેલાં હતાં. એથી એ કાળમાં પણ એમના પ્રત્યે અનોખી આસ્થા ધરાવતો વર્ગ આ “બાપુ”ની આગતા-સ્વાગતા કરવા કાજે બધું જ કરી છૂટતો. પણ યજમાન પાસે ઓછામાં ઓછી અપેક્ષા રાખનારા બાપુ લગભગ એ સેવા સ્વીકારતા નહિ.
બગદાણા ના નિવાસ દરમિયાન તો બજરંગદાસજીની આસપાસ પચીસ-પચાસ સંતોનો કાફલો જામેલો જ રહેતો અને આશ્રમ દ્વારા બધી જ સગવડ સુવિધા સાચવી લેવામાં આવતી, પણ જ્યારે બહારગામ જવાનું થાય, ત્યારે પણ આવો જ કાફલો એમની સાથે રહેતો, એથી ગામે ગામ પથરાયેલા એમના ભક્ત-યજમાનો તરફથી ભોજન આદિનો લાભ લેવા માટે અત્યાગ્રહ થયા વિના ન રહેતો. એ આગ્રહને નકારવા જતાં યજમાનનું દિલ દુભાયા વિના ન રહેતું અને આવકારવા જાય તો બાપાનું પોતાનું દિલ દુભાતું હતું. કેમ કે આ રીતનું યજમાનનું આમંત્રણ સ્વીકારાય, તો ભક્તિવશ યજમાનને ખડેપગે પોતાની સેવામાં સજ્જ રહેવું પડે, યજમાન જોકે આવી સેવા ભક્તિભાવથી ઊછળતા હૈયે કરે. પણ આટલીય તકલીફ પોતાના નિમિત્તે સામાને આપવી પડે, એ એમના દિલને ડંખતું હતું.
યજમાનના અત્યાગ્રહને સ્વીકારવાનું ટળી જાય, નકાર ભણવા દ્વારા યજમાનના દિલની દુભવણીમાં પોતાને નિમિત્ત ન બનવું પડે અને આમ છતાં બંનેનાં દિલ સંતોષાય, એવો માર્ગ શોધતા શોધતા અંતે બજરંગદાસજીએ મનોમન વિચારીને એક લૂહ ઘડી કાઢ્યો. આ યૂહરચના અનેક યજમાનો સમક્ષ આબાદ સફળ થવા પામી.
સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૫