________________
illulu
સાચો સંન્યાસી કેટલો બધો નિરપેક્ષ હોય ?
અતિથિને આવકાર-સત્કાર આપવો એ જેમ આર્યપ્રજાના લોહીમાં ધબકતો ધર્મસંસ્કાર ગણાય, એમ યજમાન તરફથી સેવા-સત્કાર મેળવવા અંગેની નિરપેક્ષતા એ સંત-સંન્યાસીની વૃત્તિ-પ્રવૃત્તિમાં વણાઈ ગયેલી વિશેષતા ગણાય. સંત-સંન્યાસીની નિરપેક્ષ-વૃત્તિના પ્રભાવે પણ પ્રજાની અતિથિ-સત્કારની ભાવનામાં વૃદ્ધિ થયા કરતી, અને પ્રજાની આવી ભાવના જોઈને સંત-સંન્યાસીઓની યજમાન પાસેથી ઓછામાં ઓછી સેવા સ્વીકારવાની નિરપેક્ષ-વૃત્તિ સુદઢ બનતી જતી. આ ભૂતકાળ હતો, વર્તમાન કાળમાં લગભગ વિપરીતતા દૃષ્ટિગોચર થયા વિના નથી રહેતી. આજે યજમાન પાસેથી સેવા સ્વીકારતા રહેવાની વૃત્તિ એક તરફ પ્રબળ બની રહી છે, ત્યારે બીજી તરફ યજમાનમાં અતિથિસત્કારની ભાવનામાં ઓટ આવેલી જણાય છે.
નજીકના ભૂતકાળમાં થયેલા સાધુ-સંતો-સંન્યાસીઓની સેવા માટે યજમાનમાં કેટલી બધી સમુત્સુકતા જોવા મળતી, ત્યારે એનો સ્વીકાર કરવા અંગે સંન્યાસીઓ કેટલી બધી નિરપેક્ષતા દાખવતા, એનો આદર્શ નમૂનો ગણી શકાય, એવો બજરંગદાસજીના જીવનનો એક પ્રસંગ ખાસ સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૫
