________________
આશરે આવેલાની જાનના જોખમે જાળવણી
૨
આશરે આવેલાને અણીના અવસરે અને આધાર ગણી શકાય એવા સ્વજનોને અવગણીને પણ આશરો આપવાની ટેકને જાળવી જાણવી, આ જરાય સહેલું નથી. આસમાનના તારા તોડી લાવવા જેવું કઠિન પણ આવું કાર્ય સોરઠની એક નારીએ ટોડલે ટીંગાડેલા દીવાને નીચે ઉતારવાની જેમ કેવી સાહજિકતાથી કરી બતાવ્યું હતું, એની સ્મૃતિ થાય અને ધોળી-આઈ ઇતિહાસના પાનામાંથી ઊડીને આપણી આંખ અને આપણા અંતરમાં અવતર્યા વિના ન જ રહે. આશરે આવેલાની જાનના જોખમે જાળવણી એમણે કઈ રીતે કરી, એ ઇતિહાસ જાણવા અને માણવા જેવો છે.
ચોરવાડ પંથકના કોઈ એક નેસડામાં વસતા આઈ-ધોળી એ પ્રદેશમાં જગદંબા તરીકે મશહૂર હતાં. કવિ તરીકે પ્રખ્યાત રત્ના ચારણની ધર્મપત્ની આઈ ધોળીનો એક વિરલ ગુણ તો આદર્શ તરીકે જનજીભે ગવાતો હતો, એ હતો આશરે આવેલાની જાનના જોખમે પણ જાળવણી કરવાનો ગુણ !
વંથલીમાં ત્યારે રા’ ગ્રાહરિયાનું રાજ્ય તપતું હતું. એનું પરાક્રમ જેમ પ્રખ્યાત હતું, એમ એના દુશ્મનો પણ પ્રખ્યાત હતા. ચોરવાડ પંથકના ઘણા ગરાસિયા રા' ગ્રાહરિયાને કટ્ટર શત્રુ ગણતા અને વેરની વસૂલાત કરવાની તક ઝડપી લેવા ઝંખતા રહેતા. એક વાર અણધારી
સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૨
૫
