________________
કો મજબૂર બના રહા હું, મેરા કહના તો ઇતના હી હૈ કિ, તું મૂઝે એક બાર સલામ ભર દે.
હીરો મૈયો સોરઠનો સાવજ હતો, એની આવી આ આબરૂ એકદમ સાચી હતી. એણે કહ્યું : મારા ભગવાન શામળાના ચરણે આ મસ્તક નમ્યું છે, આગળ વધીને હિન્દુ-રાજવી સમક્ષ પણ ઝૂકવાની મારી તૈયારી છે. મારા આટલા જવાબ પરથી આપ બધું જ સમજી શકો છો.
કમાલુદ્દીને મગજ પરનો કાબૂ ગુમાવતાં પૂછ્યું કે, હીરા ! ગોલ ગોલ બાતે ક્યાં કરતા હૈ? બોલ દે કિ, મેં ઝૂકને કો તૈયાર નહીં હૂં. ઐસા સ્પષ્ટ બોલને મેં તુજે ક્યા તકલીફ હૈ?
હીરા મૈયાની હિંમતને કોઈ હંફાવી શકે એમ ન હતું. એણે કહ્યું : આપ સ્પષ્ટતા ચાહતે હો, ઇસ લિયે મુઝે કહના પડતા હૈ કિ, ઈશ્વર કે સિવાય મેં કિસી કી કદમબોશી કભી નહીં કરતા. મેરી યહ ટેક હૈ, ઇસ ટેક કે સાથે ટકરાને મેં મજા નહીં હૈ.
પોતાની સામે થયેલા આ પડકારથી કમાલુદ્દીનનાં રોમેરોમ સળગી ઊઠ્યાં. એણે સેવકોને હુકમ કર્યો : ઇસ ગરાસદાર કો ગિરફતાર કરો. મુઝે ઇસકી કોઈ બાત સુનની નહીં હૈ.
કમાલુદીનનો હુકમ થતાં જ ચારેબાજુથી સેવકો ધસી આવ્યા અને પહાડ જેવી અણનમતા ધરાવતો હીરો મૈયો બીજી જ પળે કેદ થઈ ગયો. ક્રોધાવેશમાં આવીને કમાલુદીને આ ઉતાવળું પગલું તો ભરી દીધું, પણ હીરા મૈયાને બંધનગ્રસ્ત બનાવીને માણાવદર લઈ આવ્યા પછી કમાલુદ્દીનની ચિંતાનો પાર ન રહ્યો. સોરઠનો સાવજ પાંજરે પુરાયો અને ચોમેર સન્નાટો છવાઈ ગયો. કમાલુદ્દીનને ડાહ્યાઓએ ચેતવણી આપી કે, હીરા મૈયાના બનેવી તરીકેનો સંબંધ ધરાવતા ગીગા મૈયાને જયારે આ વાતની ખબર પડશે, ત્યારે એ શાંત નહિ રહી શકે.
આ બહાદુર બહારવટિયાની માણાવદર આસપાસનાં અનેક સંસ્કૃતિની રસધાર ભાગ-૨