________________
૨૧૨
છે. એમાંના ‘જ’ અક્ષરમાં બે મીંડા છે. એક પ્રારંભમાં અને એક જાણે પેટમાં. એ મીંડાને મેં અહીં એના ગોળાકારને લઇને ‘મોદક’ કહ્યાં છે. એ ‘જ' ના માથા ઉપરના મીંડાને મેં દડો કહ્યો છે કેમકે એનો આકાર ગોળમટોળ છે.
‘બુરખો’ એટલે ચહેરો ઢાંકવાનું જાળીવાળું કપડું. આમાં અનેક જાળી હોવાથી એ ચાળણીનું સ્મરણ કરાવે છે. ‘બુરખો’ માટે અંગ્રેજીમાં વેઇલ (Veil) શબ્દ છે. ઉચ્ચારની દૃષ્ટિએ એમાં તેમ જ ગુજરાતીમાં ત્રણ ત્રણ અક્ષર છે. આ ‘બુરખો’ શબ્દમાંથી પહેલો અક્ષર ‘બુ' લઇ એનો ‘જ' સાથે વિચાર કરતાં ‘જંબુ' નામ બને છે. એ જંબુસ્વામીએ આઠ પતીઓને લગ્નની પહેલી રાતે પ્રતિબોધ પમાડ્યો. એ વેળા પ્રભવસ્વામી વગેરે જે ચોરો એમના મકાનમાં ચોરી કરવા આ યા હતા તેઓ પણ દીક્ષા લેવા તૈયાર થયા અને એમણે એ લીધી પણ ખરી. જંબુસ્વામી શ્રેષ્ઠીના પુત્ર થતા હતા. ‘યક્ષ'થી ૧૩ની સંખ્યા અભિપ્રેત છે. ‘શુક્ર’ માસથી ‘જેઠ’ મહિનો સમજવાનો છે. ‘ગુજરાત’ એ આર્યાવર્તનું‘ભરત’ભૂમિનું ‘નંદનવન’ છે. એ ગુજરાતમાં મેં મારી જન્મભૂમિ ‘સુરત’માં આ હરિયાળી રચી છે. - ૩-૭
-દિગંબર જૈન (વ. ૫૩, અં. ૧૧)
(૩૫) પ્રતિભા - હરિયાળી
‘સર્વ વર્ણનું સ્નેહસંમેનલ, યોજ્યું કોણે શાને રે?' પૂછતી પુત્ર ગિરીશ કેરી, ઉત્તર શંકર અર્પે રે; ૧.
‘દંત્ય જ્ઞાતિએ સાધી સિદ્ધિ, ક્રાંતિકરના નામે રે; વ્યંજન એકે અન્ય જ્ઞાતિનો, નામાર્થે નવ લે છે રે. ૨.
એથી રિસાયા નિજ બે મુખિયા, અલગ રહ્યા છે આજે રે; હસ્વ સ્વરના આધ યુગલના, ‘એ' બળથી એ નાચે રે. ૩.
