________________
૨૦૫
એના પછીના સ્વરો એ, ઐ વગેરે અને કેટલાકને મતે બધા જ સ્વરો લખવાની રીત તે જાણે ‘અ'ની બારાખડી છે. આ પઘ દ્વારા ‘પા’નો ઉદ્ભવ દર્શાવાયો છે. - ૨
નગાધીશ એટલે પર્વતોનો રાજા અર્થાત્ ‘હિમાલય’ એની પુત્રી ત પાર્વતી. આ પુત્રીના નામકરણનો ઉત્સવ છે એમ કહી ઉપર જે ‘પા’ની કલ્પના કરાઈ છે તેનું સમર્થન કરાયું છે. આજે નામકરણનો ઉત્સવ છે એમ વર્ગી વ્યંજનોને બોલતાં સાંભળી એ સિવાયના વ્યંજનો એટલે કે પ્ થી ફ્ સુધીનાં વ્યંજનો દોડયા.-૩ &
ય થી ર્ સુધીના અર્ધસ્વરો અને શ્ વગેરે ઊષ્માક્ષરો વચ્ચે દોડવામાં કોણ પહેલો આવે છે એની હરીફાઈ જાગી. એમાં એક અર્ધસ્વર પહેલો આવ્યો અને બીજો પણ આવી જાય એવો પ્રસંગ જણાયો. આથી એક અર્ધસ્વરને આકારમાં મળતો આવતો ઊષ્માક્ષર એટલે કે ‘શ’ એ ખૂબ હિંમતભેર દોડયો અને ત્રીજું સ્થાન અર્ધસ્વરને મળ્યું. આમ ‘પા’ પછી ર્, શ્ અને વ્ અનુક્રમે યોજાયાં. ‘વ્’ હારી ગયો એટલે ‘અ’ તરફથી એને આશ્વાસન મળ્યું અર્થાત્ ‘વ્’ માં ‘અ’ ભળ્યો. ‘વ્’ ને વિચાર કરતાં જણાયું કે પોતાના વર્ગનો-ઓષ્ઠય અક્ષર સૌથી આગળ છે. આમ કહી સૌથી પ્રથમ ‘પા’ છે એ વાતનું સમર્થન કરાયું છે - ૪-૬.
આ પ્રમાણે જે નામ બન્યું છે તે સમભાવ ધારણ કરનારા તીર્થંકરનું છે એમ કહી એ ત્રેવીસમા તીર્થંકરનું-કમઠ અને ધરણ પ્રત્યે સમભાવ રાખનારા જિનેશ્વરનું છે એમ કહી હરિયાળીના ઉકેલનું સૂચન તેમ જ સમર્થન પણ કરાયેલ છે. વિશેષમાં ‘પાર્શ્વ'નો ઉચ્ચાર ‘પારસ’ થાય છે. આમ ‘પારસ' એ શબ્દ ‘પાર્શ્વ’નો નામરાશિ ગણાય. ‘પારસમણિ’ના સ્પર્શથી લોઢું સોનું બને છે એમ જે મનાય છે એ વાતનો નિર્દેશ પણ ઉપરની પેઠે વિવિધ કાર્ય કરે છે. વિશેષમાં ‘હીરકાક્ષરે’નો અર્થ બે રીતે ઘટે છે : હી, ૨ અને કા એમ અક્ષરો જુદા પાડવાથી આ હરિયાળીના