________________
૧૩૧
પછી તો પ્રગતિ પંથે મનુષ્ય ભવ મળે સુધર્મ મળે તો તે જીવાત્માનો વિકાસ થાય છે. સિંહ સમા મોહમહારાજાએ અનંતશક્તિના ધણી શુદ્ધાત્માને અનાદિકાળથી શિયાળ સમો નિર્બળ બનાવી દીધો છે, પરંતુ તે આત્મા ‘ચરમાવર્ત-વર્તી થતાં, તક પામી, ‘ગ્રન્થી ભેદ’ કરી મજબૂત સિંહ જેવા મહામોહરાજાને હણી નાખે છે, તે વખતે અહં અને મમતારૂપ સિંહણો દુઃખી થઇ રડતી હોય તેમ લાગે છે.
પ. ઉત્તમ જીવ પંક્તિરૂપ નદીઓ સંસારસાગરમાં પ્રવેશ ન કરતાં મુક્તિના ઊર્ધ્વમાર્ગે ગગન તરફ વહે છે. સમકિત, સમ્યક્ત્વ બોધિબીજને ઝળહળતા સૂર્ય સાથે સરખાવ્યું છે, અને એકવાર સમકિત પ્રાપ્ત થયા પછી જીવ દુર્ગતિમાં જાય તો પણ સમકિત જતું રહેતું નથી-સૂર્યાસ્ત થતો
નથી.
સમકિત પ્રાપ્તિ પૂર્વે દુર્ગતિ (તિર્યંચ-નારકી)નું આયુષ્ય બંધ પડ્યો હોય તે જીવાત્મા રાત્રિરૂપ દુર્ગતિ પામે, પરંતુ તે આયુકર્મ પૂર્ણ થતાં જ સમકિતસૂર્ય ઝળહળી ઉઠે છે.
દા.ત. શ્રી કૃષ્ણ વાસુદેવ તથા શ્રેણિક મહારાજાએ સમકિત પ્રાપ્તિ પહેલાં નારકીનું આયુષ્ય બાંધેલું. તેથી શ્રી કૃષ્ણ હાલ ત્રીજી નારકીમાં છે અને શ્રેણિક મહારાજા પહેલી નારકીમાં છે. સમકિત હોવાથી તેઓ નારકીના દુઃખો સમભાવે વેદે છે. પણ ત્યાંનું આયુષ્ય પૂર્ણ થતાં તરત જ ઉચ્ચગતિ પ્રાપ્ત કરશે. આવતી ચોવીશીમાં શ્રેણિક મહારાજા, મહાવીર પ્રભુ જેમ, ‘પદ્મનાભ' નામે પહેલા તીર્થંકર થશે, અને શ્રી કૃષ્ણ ‘અમમનાથ’ નામે બારમા તીર્થંકર થશે. બારમા તીર્થંકરથી ઉત્સÜણી કાળ શરૂ થશે. આવો અદ્ભુત છે સમ્યક્ત્વનો પ્રભાવ. (સમ્યગ્-દર્શન) દરેક આત્માર્થીએ આ સમકિત પ્રાપ્ત કરવા પુરુષાર્થ કરવો જોઇએ, ચિન્તન