________________
૧૧૫
ઢાંકણીએ કુમાર જ ઘડીઓ, લંગડા ઉપર ગર્દભ ચઢીઓ, આંધરો દર્પણમાં મુખ નીરખે, માંકડું બેઠું નાણું પરખે. ચે. દાદા સુકે સરોવર હંસ તે માલે, પર્વત ઊડી ગગને ચાલે, છછુંદરીથી વાઘ તે ભડક્યા, સાયર તરતાં ઝાઝ તે અડક્યા. ચે. છા સુતર તાંતણે સિંહ બંધાણો, છિલર જલમાં તારુ મૂંઝાણો, ઉંઘણ આલસુ ધન કમાયો, કીડીએ એક હાથી જાયો. ચે. ટા પંડિત એહનો અર્થ તે કહેજ્યો, નહીં તો બહુશ્રુત ચરણે રહેજ્યો, શ્રી શુભ વીરનું શાસન પામી, ખાધા પીધાની ન કરો ખામી. ચે. પાલાા
આધ્યાત્મિક હરિયાળી પા. ૫૬ (૧) અર્થ હે ચેતન! ચતુર પુરુષના બોલને, વાક્યને, શિખામણને સારી રીતે સમજવી. ચતુર પુરુષની આત્મકલ્યાણની વાતોથી જે અજ્ઞાની અણસમજથી ખીજાય છે અને મૂર્ણ પુરુષની સંસારી વાતોથી જે રીઝે છેરાજી થાય છે તેવા મૂર્ખ શિરોમણીને કોઈ પણ બુદ્ધિશાળી માણસ શી રીતે શાબાશી આપે? ભેંસ આગળ ભાગવત, હે બ્રહ્માજી! હે છઠ્ઠીના લેખ લખનાર વિધાત્રી! મારા ભાગ્યમાં મૂર્ખને શિખામણ આપવાનું ના લખીશ, ના લખીશ, ના લખીશ. મૂર્ખ આગળ શાસ્ત્રની વાત શસ્મરૂપ થાય. હે આત્મા! ચતુર હો તો મારી વાત હૃદયમાં રાખ.
(૨) અર્થ આત્મા મનુષ્ય દેહ પામી, સમ્યગદર્શન પામ્યા વગર “ચરણ સિત્તરી''રૂપી ચિત્રશાળા-મહેલ ચણાવે તે ચારિત્ર રૂપી મહેલ શોભા ન પામે. વળી દાન, શીલ, તપ, ભાવ એ ધર્મના ચાર સ્થંભ ચોખા નથી. મલોખા સરખા છે તે ઉપર વ્રત રૂપ માળ જડાવે તે કેવું! મૂર્ખ અજ્ઞાની વાઘ જેવા પરમાધામી સામા વસે છે છતાં વિરતિના બારણા ખુલ્લા મૂકે છે, અને મન રૂપ મર્કટ પાસે પાપ ઢાંકવા નેવ ચલાવે છે તે કેમ ઢંકાય? હે ચેતન! તું આ સમજ.
