________________
૧૧૪
ઉત્પન્ન થતું સંતાન છે.
અહીં સમુદ્રનો અર્થ સાગર નથી પણ મુદ્રયા સહિત સમુદ્ર, અને સાક્ષરનો અર્થ વિદ્વાન નહિ પણ અક્ષરસહિત કરવાનો છે.
આ સમસ્યાની છેલ્લી પંક્તિમાં સમસ્યાના સંયોજકનું નામ અને સંકલનકા૨નું નામ રહેલું છે.
આ સમસ્યા સંક્લનકાર શ્રી પ્રો. હીરાલાલ રસિકલાલ કાપડિયાને આગમોધ્ધારકના શિષ્યરત્ન શતાવધાની આચાર્ય લાભસાગરજી પાસેથી પ્રાપ્ત થઇ હતી.
હરિયાળી રચનાની શૈલીના નમૂનારૂપ સમસ્યામૂલક કાવ્યકૃતિનું આ ઉદાહરણ તેના સ્વરૂપ વિશે પ્રકાશ પાડે છે.
આ હરિયાળી ૨૫૦ વર્ષ પહેલાં રચાઇ હતી.
(૧૧)
ચેતન ચેતો ચતુર ચબોલા, ચબોલે જે નર ખીજે, મૂરખ વાતે હઇડું રીઝે, તેહને શી શાબાસી દીજે. ચે. ॥૧॥ પાયે ખોટે મહેલ ચણાવે, થંભ ભલો ને માલ જડાવે, વાઘની બોડે બાર મુકાવે, વાંદરા પાસે નેવ ચલાવે. ચે. ઘરા
નારી મોટી કંથ છે છોટો, નાવે ભરતાં પાણીનો લોટો, પુંજી વિના વેપાર છે મોટો, કહો કેમ ઘરમાં નાવે ટોટો, ચે. ઘા
બાપ થઇને બેટીને ધાવે, કુલવંતી નારી કંથ નચાવે, વરણ અઢારનું એંઠુ ખાવે, માગણ બ્રાહ્મણ તે કહાવે. ચે. પ્રજા
મેરુ ઉપર એક હાથી ચઢીઓ, કીડીની ફૂંકે હેઠો પડીઓ, હાથી ઉપર વાંદરો બેઠો, કીડીના દરમાં હાથી પેઠો. ચે. ાપા
