________________
(૬)
અવધૂ ! નટનાગરકી બાજી, જાણે ન બામણ કાજી, થિરતા એક સમયમેં ઠાને, ઉપજે વિણસે તબહી, ઉલટ પલટ ધ્રુવ સત્તા રાખે, યા હમ સુની ન કબહી. એક અનેક અનેક એક ફ્રી, કુંડલ કનક સુભાવે, જલ તરંગ ઘટમાંહી રવિકર, અગણિત તાહિ સમાવે. ... (૨) હે નાંહિ હૈ વચન અગોચર, નય પ્રમાણ સપ્તભંગી, નિરપખ હોય લખે કોઈ વિરલા, ક્યા દેખે મત જંગી. સર્વમથી સ૨વંગી માને, ન્યારી સત્તા ભાવે, આનન્દઘન પ્રભુ વચન સુધારસ, પરમારથ સૌ પાવે.
સાધકનો સ્વાધ્યાય. પા. ૧૨૮
(૧) શરીરરૂપ નગરમાં બિરાજમાન નાગરિક નટની (અવધૂત આત્માની) અનુપમ રમત અપૂર્વ, આશ્ચર્યકારક અને હેરત પમાડે તેવી છે. શાસ્ત્ર વિશારદ પંડિત અને ઈસ્લામી વિદ્વાન પણ આત્માની રમતને (બાજીને) જેમ છે તેમ જાણી શકતા નથી. આત્માનું સહજસ્વરૂપ અને તેના દ્રવ્ય ગુણ પર્યાયનું (અવસ્થાનું) વાસ્તવિક રૂપ શબ્દાતીત હોવાથી તે શાસ્ત્રોના વિદ્વાનોને કેવી રીતે યથાતથ્ય સમજાય?
...
...
૧૦૧
...
(૧)
(૩)
(૪)
આત્મામાં નિત્યતા અને સ્થિરતા સ્વસત્તાએ કરીને હર સમયે હોય છે. સાથે સાથે આત્માના સ્વાભાવિક ગુણો જેવા કે જ્ઞાન, દર્શન, શક્તિ, સુખ ઈત્યાદિની અવસ્થાઓનું (પર્યાયોનું) નિરંતર પરિવર્તન થયા કરતું હોય છે. ગુણોની અવસ્થાઓનો ઉત્પાદ (ઉત્પન્ન) અને વ્યય (નાશ) થયા કરતો હોય છે. એટલે કે આત્મામાં દરેક સમયે સ્થિરતા (ધ્રુવતા) હોય છે પરંતુ તેનાં ગુણોની અવસ્થાઓનો તે જ સમયે ઉત્પત્તિ અને નાશ થયા કરતો હોય છે. આમ આત્માની ઉત્પાદ, વ્યય અને
