________________
મન એવ મનુષ્યાણાં કારણ બન્ધ મેાક્ષયાઃ
સ્મૃતિ, સ્વ અને પરના વિવેક, ક્ષમા, નમ્રતા, સરલતા, નિભતા, આત્માની શુદ્ધ-નિષ્કલ'ક-કર્માવરણ રહિત દશાનુ જ્ઞાન, અહિંસા, સત્ય, અચૌય, બ્રહ્મચય, સંતાય – ૫૨ાપકાર ઇત્યાદિ આત્માના સુસ'સ્કારે છે. આ રીતે અનાદિ કાળથી વર્તતા જીવના કુસ’સ્કારોનું પરિવર્ત્તન, સુસ'સ્કારામાં કરનારને જ પેાતાનું મન સારૂ' અને શાંતિકારક દેખાશે. આવા મનવાળા જીવે ને! ઉપયાગ જ શુભ બની રહેશે. સ્વ અને પરને હિતકારક બનશે. તે રીતે બની રહેલ શુભ ઉપયેાગ જ તે શુદ્ધ રૂપે પરિણમવાથી આત્મા, અનંત સુખના ભક્તા બનશે.
૧૦૩
આપણે રાગદ્વેષ, આત્ત રૌદ્રધ્યાન, અને કૃષ્ણાદિ ત્રણ અશુભલેશ્યાદ્વારા આપણા મનરૂપે વતા વમાન પર્યાયને મલીન બનાવીએ છીએ. આ દુર્ભાવેાની જેટલી ઘનિષ્ટતા તેટલી મનરૂપી દણુમાં કાળા ડાઘની ઘનિષ્ટતા વી` રહે છે. અને તે અતિ ગાઢ સંસ્કારરૂપે આત્મામાં અંકિત મની રહે છે. આત્મા, આવા અનેક સ ́સ્કારાથી સચિત અની રહેલ હોય છે. અને તāાગ્ય નિમિત્ત મળતાં તે સ`ચિત સસ્કાર! સ્મૃતિરૂપે ઉદ્દભવતા જ રહી મનને મલીન બનાવે છે. જેથી સારાં નિમિત્તોમાં પ્રવૃત્તમાન હાવા છતાં આપણા ઉપયેગ તેમાં સ્થિર નહીં બની રહેતાં, સ્મૃતિરૂપે ઉદ્ભવેલ ખાખતમાં જ ચાલ્યેા જાય છે. અને તે સમયે વત્તતા આપણામરૂપ આરીસેા, સ્મૃતિરૂપ સંસ્કારોના કાળા કુચડાથી લેપાઈ જતા હાઈ ઘણા પ્રયત્નથી
