________________
૧૦૪
જૈન દર્શનમાં ઉપયોગ
પણ સારાં નિમિત્તો આપણને મનની શુદ્ધતા કરાવી શકતાં નથી.
જેમ આપણને કાઈ એ કટુ વચન કહ્યુ' હાય, આપણુ અપમાન કર્યું... હાય, આપણા કઈ હિતને નુકસાન પહોંચાડયું હાય, અગર આપણી સાથે કોઈ દુષ્ટ વક્ત્તન ચલાવ્યું હાય, આપણી નિંદા કરતા હેાવાનું કેાઈ અન્ય દ્વારા આપણે જાણ્યુ' હોય, તે। આ બધી બાબતને પશુની જેમ આપણે મનમાં ખૂબ જ વાગાળીએ છીએ, તેને ખલે લેવાની અનુકુળતા શેાધતા હાઈએ છીએ. આ બધા સસ્કાર આપણામાં એટલા બધા દ્રઢ—ઘન અની જાય છે કે ધર્માનુષ્ઠાન કરતી વખતે પણ તેની સ્મૃતિ આપણને પજવ્યા જ કરે છે. જેથી તે સમયે પણ આપણું મન, ધર્માનુષ્ઠાનામાં સ્થિર રહી શકતુ' નથી,
।
આપણા દ્વેષી પ્રત્યે આપણે ખાદ્યવત્તત્ત્તવ કદાચ સારા રાખતા હાઈએ તે પશુ તે અંગેના અંતરના અશુદ્ધ ભાવના સસ્કારી લુપ્ત ન થાય ત્યાં સુધી, તે સામાને નુકસાન ભલે ન કરી શકીએ તે પણ તે અંગે આપણું આત્ત અને રૌદ્રધ્યાન તે ચાલતું જ રહેતુ. હાઈ આપણા ચિત્તની તેા અપ્રસન્નતા જ વર્તે છે. જેથી આપણા મન અને શરીરને તે। હાની જ થાય છે.
એ રીતે કુટુંબ, વ્યવહાર, શરીર, માન, આખરૂ,
