________________
આંખો હસી ઊઠી. ક્યાં હરિદ્વારના ગંગાકિનારાનાં ઝાડવાં, ક્યાં હરઘડી મોતને નોતરતો સાધુ, ક્યાં કાંગડીનું ગુરુકુળ, ક્યાં હરિદ્વારની આંધી અને ક્યાં ભગવાનના માણસ જેવો મુનીમ, ક્યાં હરિદ્વારની ભયાનક જેલ, ક્યાં નાલાયક પંજાબીનો સંયોગ, ક્યાં દેવ જેવો મજદૂર હીરાલાલનો સંગમ, ક્યાં પેલો લુચ્ચો ટિકિટ ચેકર જેણે રાતના વખતે ચૂપચાપ ખિસ્સામાંથી પૈસા કાઢી લીધા,
ક્યાં આબુરોડનાં દહીંવડાં ! બધું એકસાથે નજર સમક્ષ તરવા લાગ્યું. આઠ દિવસમાં એક ઇતિહાસ રચાઈ ગયો!
બાળપણના સાહસનું એક ભયંકર પ્રકરણ પૂરું થતું હતું. નિર્વિને પુન: દલખાણિયા પહોંચી ગયા તે ઘણું જ આશ્ચર્યજનક હતું. મનુષ્યની ઇચ્છા જરા પણ કામ આવતી નથી. પ્રકૃતિ પોતાનાં પરિબળોથી આખું ચક્ર ચલાવે છે. મનુષ્ય એક નિમિત્ત માત્ર છે. આઠ દિવસનો ઇતિહાસ તેની સાક્ષી પૂરતો હતો. જયંતીભાઈને લાગતું હતું કે હવે ઘર આવ્યું! ગાડીમાંથી ઠેકડો મારી નીચે ઊતરી ગયા. આઠ દિવસમાં શરીર સુકાઈને કાંટો થઈ ગયું હતું. એક શેર સામાન પણ પેટમાં ગયો ન હતો. ગોળ-ગાંઠિયા ખાવાથી ચાલવાની શક્તિ આવી ગઈ હતી.
બચુભાઈ હજુ પૂછે છે કે “જકુ ! તને આ શું થઈ ગયું છે?”
પરંતુ જકુભાઈ કંઈ પણ વાત સાંભળ્યા વિના ઘરમાં દોડી ગયા. અમૃતબહેનના ખોળામાં માથું મૂકી ધ્રુસકે ધ્રુસકે રડવા લાગ્યા. હૃદયના બંધ ખૂલી ગયા હતા. આ બધું શું થઈ ગયું તે પૂછવાની કોઈને હિંમત થતી ન હતી.
માતુશ્રી અમૃતબહેન પીઠ અને માથા ઉપર હાથ ફેરવીને ધીરજ આપી રહ્યાં હતાં, “હવે તું રોવાનું બંધ કર અને જમી લે.”
અત્યારે જમવાની ક્યાં હોશ હતી ? સૂર્યાસ્ત થવાનો ડર હતો. દિવસ આથમ્યા પહેલાં જમી લેવું જરૂરનું હતું. ઘરનાં બધાં સભ્યો ભેગાં થઈ ગયાં હતાં. જકુભાઈએ પોતાની રામકહાણી બહુ ટૂંકમાં સંભળાવી હૈયું હાશ કર્યું. બધો ઊભરો નીકળી જતાં આંસુ થંભી ગયાં. રોવાનું શાંત થયું. હાથ-પગ-મોઢું ધોઈ તૈયાર થયા. ત્યાં લાભુબહેને ગરમ ગરમ બાજરાના રોટલા ઉતાર્યા હતા. તેના પર ઘરનું શુદ્ધ ઘી લગાડ્યું હતું. સાથે મલાઈવાળું દહીં અને વગર મરચાંનું કોઠીમ્બડાનું અથાણું હતું. જયંતીભાઈ પેટ ભરીને જમ્યા. આઠ દિવસ પછી સંતોષનો અનુભવ થયો. અંતરથી ભાભીને આશીર્વાદ આપ્યા.
સાધુતાનું શિખર અને માનવતાની મહેંક 1 56