Page Text
________________
નિયમ હતો કે જે વિદ્યાર્થીઓને એકબીજાથી અબોલા થયા હોય, ઝઘડો થયો હોય, કોઈ મનદુ:ખ થયું હોય તો તેમણે પંડિતજીની સમક્ષ ખમ્મત-ખામણા કરવા.
વૈરાગી જયંતીભાઈ તથા રમણીક નામના કચ્છના એક વિદ્યાર્થી વચ્ચે અબોલા હતા. પાણીના દિવસે પંડિતજીએ આદેશ આપ્યો કે બંને ઊભા થાય અને ખમ્મત-ખામણા કરે. રમણિક બોલ્યો, “મારે કોઈ પણ હિસાબે ખમ્મત-ખામણા કરવા નથી. હું વૈરાગી સાથે બોલવા માગતો નથી.”
નિયમ એવો હતો કે મોટો વિદ્યાર્થી પ્રથમ નાનાને ખમાવે. વૈરાગી મોટા હતા. રમણીકને ખમાવવા માટે અને તેની માફી માગવા માટે પંડિતજીએ વૈરાગીને આદેશ આપ્યો. વૈરાગી જયંતીભાઈ રમણીકની પાસે ગયા, પરંતુ તે આભડછેટ લાગી હોય તેમ બે ડગલાં પાછો હટી ગયો. તેણે મોટું આડું ફેરવી લીધું. ઘણા પ્રયત્ન છતાં તેણે ખમ્મત-ખામણા ન કર્યા. વિદ્યાર્થીઓએ પણ તેને ખૂબ સમજાવ્યો, પણ તે માને જ નહીં. પ્રાર્થનાસભા બે કલાક વધારે ચાલી. બધાનું ભણતર બગડ્યું, પરંતુ પેલો વિદ્યાર્થી એકથી બે ન થયો.
છેવટે સભામાં ઘોંઘાટ વધી ગયો. પંડિતજી નારાજ થયા અને ઉગ્ર થઈને બોલવા જતા એમના મુખમાંથી એક અપશબ્દ પણ નીકળી ગયો.
સભામાં ચુપકીદી છવાઈ ગઈ અને માઠી અસરનું મોજું ફરી વળ્યું. ગુસ્સામાં પંડિતજીએ સભા ભંગ કરી દીધી. પણ રમણીક એકનો બે થયો નહીં.
હવે બીજા દિવસનું આશ્ચર્ય જુઓ! સવારના ખબર પડી કે પંડિતજી ઉપવાસ પર છે. સહેજે સમજાયું કે પંડિતજીએ રમણીક સામે સત્યાગ્રહ કરેલ છે.
પંડિતજીની તબિયત એટલી નાજુક હતી કે તે ઉપવાસ બિલકુલ સહન કરી શકતા નહીં. બાઈજી (પંડિતજીનાં પત્ની) પણ ફિકરમાં આવી ગયાં. દસ વાગતા સુધીમાં તો ગુરુકુળમાં ધમાલ મચી ગઈ. બધા કાર્યક્રમો અટકી પડ્યા. વિદ્યાર્થી જ્યાં ત્યાં ટોળે વળી ચર્ચા કરવા લાગ્યા. રમણીકને સમજાવવો એ એક જ વિષય હતો. વૈરાગી જયંતીભાઈ પંડિતજીની સેવામાં હતા. અગિયાર વાગતા સુધીમાં રમણીક ભાંગી પડ્યો. તેનો કદાગ્રહ ગળી ગયો. તે ખમાવા માટે - ક્ષમા આપવા માટે - તૈયાર થયો. બધા વિદ્યાર્થીઓ ખુશીની લહેરમાં આવી ગયા.
બધા રમણીકને લઈને પંડિતજી પાસે આવ્યા. રમણીકે જયંતીભાઈને ખમાવ્યા. સત્યાગ્રહનો વિજય થયો હોય તેમ સૌ જયજયકાર કરી ઊઠ્યા. પંડિતજીને પારણા માટે પ્રાર્થના કરી. પંડિતજી જરા પણ ટસના મસ ન થયા. ઉપવાસ ન છોડ્યો.
તેઓ બોલ્યા, “મેં રમણીક સામે સત્યાગ્રહ કર્યો નથી. આવી નાની વાત માટે મારા વિદ્યાર્થી સામે સત્યાગ્રહ કરું ખરો? તેણે ખમાવી લીધું તે સારું કર્યું છે, પરંતુ મારો ઉપવાસ ચાલુ રહેશે.”
વૈરાગી પણ સમજી ન શક્યા કે વાત શું છે! બપોર પછી પંડિતજીને ઘણું વસમું લાગ્યું. રાત
તપસ્વી મહાપાજનું મહાભિનિષ્ક્રમણ 0 39
| SR No. | 023252 |
| Book Title | Sadhutanu Shikhar Ane Manavtani Mahek |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Harshad Doshi |
| Publisher | Jain Academy |
| Publication Year | 2006 |
| Total Pages | 532 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 16 MB |