________________
હોત તો આ આદિવાસીઓનું શું થાત? એક તરફ ઠેકેદારોના લોભ અને ત્રાસથી તેમની અગાઉની પ્રાકૃતિક જીવનશૈલી ઊથલપાથલ થઈ ગઈ હતી, જ્યારે બીજી તરફ આધુનિક યુગના લાભથી તેઓ વંચિત રહી ગયા હતા. આ બેવડી ભીંસમાં દબાઈ રહેલા આદિવાસીઓની કરુણ દશા ફક્ત ખ્રિસ્તી મિશનરીઓ જ અનુભવી રહ્યા હતા.
શ્રી જયંતમુનિના મનમાં પ્રશ્ન ઊઠ્યો, “શા માટે આ પ્રજા ખ્રિસ્તી ન થઈ જાય? આપણો સમાજ તેમના માટે શું કરે છે?' શ્રી જયંતમુનિએ છોટાનાગપુરના વિસ્તારમાં વ્યાપક પ્રમાણમાં વિહાર કર્યો હતો. તેઓ સ્થાનિક સમસ્યાઓથી પરિચિત હતા અને મિશનરીઓ જે કામ કરી રહ્યા હતા તેનો પણ ખ્યાલ હતો. તેમને એ વ્યથા હતી કે આપણા સમાજની ઉપેક્ષાને કારણે આદિવાસી પ્રજા વટલાઈ જશે.
એક શિક્ષકની હતાશા ઃ
એ જ વિસ્તારમાં શ્રી જયંતમુનિને એક એવો અનુભવ થયો કે તેમની વ્યથા વધી ગઈ.
શ્રી જયંતમુનિ રાંચી તરફ વિહાર કરી રહ્યા હતા. રાંચી વહેલા પહોંચવા માટે તેઓ વહેલી સવા૨ના વિહાર કરી, કોઈ ગામમાં વિશ્રાંતિ કરી, ફરીથી બપોરના વિહાર શરૂ કરતા અને કોઈ યોગ્ય સ્થળ મળતાં રાત્રિ માટે વિરામ કરતા. આ રીતે વિહાર કરતા કરતા તેઓ રાંચીથી થોડે દૂર ખૂંટી નામે ગામ પહોંચ્યા. સાંજ થવા આવી હતી એટલે તેમણે ખૂંટીની એક સ્થાનિક સ્કૂલમાં મુકામ કર્યો.
રાત પડતા ચારે તરફ સૂનકાર છવાઈ ગયો. અંધારું જામવા લાગ્યું હતું. સવારે વહેલો વિહાર કરવાનો હતો એટલે મુનિશ્રીઓ ઊંઘવાની તૈયારી કરવા લાગ્યા. એ વેળાએ જોરજોરથી સતત દરવાજો ખટખટાવાનો અવાજ આવ્યો. અત્યારે રાતના અજાણ્યા ગામમાં કોણ આવ્યું હશે તેવો વિચાર કરતા કરતા શ્રી જયંતમુનિ દ૨વાર્જો ખોલવા માટે ઊઠ્યા. તપસ્વીજી મહારાજ પણ પરસાળમાં આવી ગયા.
શ્રી જયંતમુનિ દરવાજો પૂરો ખોલે તે પહેલાં જ એક માણસે દરવાજો હડસેલીને અંદર પ્રવેશ કર્યો. આછા અજવાળામાં જણાતું હતું કે તે કોઈ આધેડ વયનો માણસ હતો. તેણે ખાદીનાં કપડાં પહેર્યાં હતાં. તે ક્રોધમાં કાંપી રહ્યો હતો.
પરસાળમાં પ્રવેશતાં જ તે જોરશોરથી મુનિઓને કહેવા લાગ્યો, “તમે કોણ છો? અહીં શા માટે આવ્યા છો ?”
શ્રી જયંતમુનિએ તેને શાંતિથી સમજાવવાનો પ્રયત્ન કર્યો, “અમે જૈન સાધુ છીએ. અમે રાંચી તરફ જઈ રહ્યા છીએ. અમે...''
પીડ પરાઈ જાણે રે C 397